Notitie CPB Analyse en internationale vergelijking sbir

Het ministerie van Economische Zaken (EZ) verkent momenteel de mogelijkheden voor uitbreiding en aanpassing van het sbir-instrument. Sbir (‘small business innovation research’) is een manier waarop de overheid onderzoek- en ontwikkelingsdiensten kan inkopen. De basis van sbir is: meerdere partijen (bedrijven en kennisinstellingen) ontwikkelen in onderlinge concurrentie en in meerdere rondes een innovatieve oplossing voor een door de overheid geïdentificeerd probleem. Ondanks de ondersteuning die de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) biedt aan opdrachtgevers en bedrijven, wordt sbir relatief weinig gebruikt in Nederland.

We zien een vijftal beleidsopties dat sbir aantrekkelijker kunnen maken voor opdrachtgevers, bedrijven en onderzoekers:

Zet een overheidsbreed online sbir-platform op, waarop opdrachtgevers sbir-trajecten op kunnen plaatsen, en bedrijven en onderzoekers zich kunnen inschrijven en het verloop van het traject kunnen volgen.
Overweeg om de winnaar van de tweede ronde te belonen met een geldbedrag als de opdrachtgever niet tot aanbesteding of inkoop overgaat. Dit vergroot de concurrentie tussen deelnemers om het beste ontwerp te maken. Nu krijgen alle deelnemers aan de tweede ronde een gelijk bedrag als er geen aanbesteding of inkoop volgt en zijn er in dat geval beperkte prikkels om te concurreren.
De vraag van overheidsorganisaties naar innovatieve oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen kan toenemen als financiële en inhoudelijke verantwoordelijkheden bij hetzelfde vakministerie worden belegd. Als deze verantwoordelijkheden meer in lijn worden gebracht, dan laten overheden mogelijk een groter deel van hun inkoopbudget via sbir lopen.
Experimenteer met de mogelijkheden voor kennisuitwisseling tijdens sbir-trajecten, bijvoorbeeld door bedrijven in de tweede ronde de mogelijkheid te geven om kennis te nemen van elkaars ideeën of coalities te vormen.
Als de overheid een sbir wil gebruiken om publieke kennis over een bepaald vraagstuk te genereren dan kan de overheid het gebruik van deze kennis bevorderen door als voorwaarde te stellen dat deelnemers hun bijdragen publiceren onder een general public license.