De scholingspremie, technologische veranderingen en toe-eigenbaarheid
Meer aanbod hoger opgeleiden leidt tot hogere beloning in kenniseconomie
Toch komt dit naar voren in een onderzoek naar de sterk toegenomen ongelijkheid tussen werknemers met een hoge en met een lage opleiding (een fenomeen dat vooral voor beroering zorgt in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk).
Het toegenomen aanbod van hoog opgeleiden is dus meer dan gecompenseerd door een nog sneller toegenomen vraag naar dat type werknemers. De verklaring voor deze toegenomen vraag naar hoog opgeleiden is een belangrijk punt van discussie. Het onderzoek laat zien dat het aanbod van hoog opgeleiden zelf de sterk toegenomen vraag creëert.
Vooral in de jaren tachtig en het begin van de jaren negentig nam de ongelijkheid tussen laag opgeleiden (middelbare school of minder) en hoog opgeleiden (een hogere opleiding dan de middelbare school) in de Angelsaksische landen drastisch toe. Veel onderzoeken wijzen uit dat de directe invloed van globalisering via toegenomen concurrentie met zogenaamde lage-lonen landen beperkt is. Een verlaging van het minimumloon zou ook tot toegenomen ongelijkheid kunnen leiden. Echter, daar ook de rol van het minimumloon in deze landen bescheiden is, wijst een ieder naar de technologische ontwikkeling (lees: de computer) als oorzaak.
Het nieuwe onderzoek laat echter zien dat de toename van het aantal hoog opgeleiden waarschijnlijk zelf de katalyserende factor is. Hoe werkt dat? In de moderne economie zijn hoog opgeleiden vooral kenniswerkers. Kenniswerkers produceren kennis en maken daarbij gebruik van kennis. Dit laatste is cruciaal. Dus, meer hoog opgeleiden betekent dat er meer kennis wordt geproduceerd die de hoog opgeleiden weer productiever maakt. Dus hun beloning gaat omhoog!
Dit concluderen Richard Nahuis van het Centraal Planbureau (CPB) en Sjak Smulders van de Katholieke Universiteit Brabant (KUB) in CPB-Onderzoeksmemorandum 169,The Skill Premium, Technological Change and Appropriability.
Zij laten in een theoretische analyse zien onder welke omstandigheden het zo kan zijn dat meer aanbod van hoog opgeleiden inderdaad tot een hoger relatief loon van hoger opgeleiden leidt. Leidde een toename van het aantal hoog opgeleiden tot een relatieve loonstijging in de jaren tachtig van de twintigste eeuw, in de jaren zeventig lag dat anders. De onderzoekers laten zien dat de toename in het aanbod van hoog opgeleiden in die periode een relatieve loondaling tot gevolg had. Het belangrijke verschil zit in het feit dat in de jaren zeventig de economie nog minder kennisintensief was en dat het conventionele vraag-aanbod-effect dan het kenniseconomie-effect domineert.
Lees ook het bijbehorende persbericht.
Technologische verandering waar scholing voor is vereist, wordt tegenwoordig algemeen gezien als de meest voor de hand liggende verklaring, die op haar beurt weer theorieën nodig heeft om die tendens te verklaren. Dit document toont aan dat het toegenomen aanbod van vaardigheden - dat meestal wordt gezien als tegenwicht voor de stijging in de scholingspremies - in feite kan leiden tot stijgende scholingspremies. De analyse gaat uit van een R & D-gedreven endogeen groei model. Onze belangrijkste veronderstelling is dat geschoolde arbeidskrachten werkzaam zijn in de niet-productie-sector die zowel kennis genereert en als er gebruik van maakt. Als bedrijven voldoende in staat zijn zich deze tijdelijke opbrengsten toe te eigenen, dat wil zeggen dat kennis die is opgebouwd voldoende is geïmpliceerd , de scholingspremies zouden kunnen stijgen met het aanbod van geschoolde arbeidskrachten. De mate van toe-eigenbaarheid is endogeen, hetgeen betekent dat bedrijven ervoor kunnen kiezen om impliciete versus geordende kennis vergaren. We laten zien dat de mate van toe-eigenbaarheid stijgt met het aanbod van vaardigheden. Als gevolg hiervan daalt de scholingspremie eerste om vervolgens toe te nemen wanneer de aanbod van geschoolde arbeid stijgt. Tegelijkertijd daalt de waarde van octrooien per dollar uitgegeven aan R & D.
Dit is een Engelstalige publicatie.