Bedrijfslocatiemonitor regionale verkenningen 2010-2020: in gesprek met de regio's
Regionale vraag naar bedrijfslocaties: na 2010 sterkere groei van de vraag naar speciale kantoorlocaties; groei van vraag naar bedrijfslocaties zwakt dan af
Friesland en Drenthe daarentegen lijken voor die periode zelfs bij een hoge groei al genoeg gepland te hebben. De overige provincies en regio's zullen in de komende jaren nog nieuwe plannen voor bedrijventerreinen moeten realiseren, wil men ook bij gunstige scenario's aan de gehele vraag kunnen voldoen.
Bij zeehaventerreinen lijkt het aanbod tot 2010 niet tekort te schieten, met uitzondering van Noord-Brabant. Met name in het noorden is in deze categorie nog veel terrein beschikbaar.
De situatie voor speciale kantoorlocaties loopt tussen de grote steden sterk uiteen, van een aanbod voor slechts ruim 4 jaar in Rotterdam tot meer dan 20 jaar in Amsterdam en Den Haag. In de laatste gevallen gaat het vooral om reserveringen in bestemmingsplannen. Gezamenlijk vormt het aanbod van speciale kantoorlocaties in en rond de vier grote steden meer dan de helft van het landelijke totaal in dit sterk groeiende deelsegment van de kantorenmarkt.
Dit zijn de belangrijkste conclusies uit het rapport: "Bedrijfslocatiemonitor regionale verkenningen 2010-2020: in gesprek met de regio's" dat het Centraal Planbureau (CPB) vandaag heeft gepubliceerd. Het CPB heeft een nieuwe verkenning gemaakt van de vraag naar en het huidige aanbod van bedrijfslocaties op regionaal niveau tot 2010 en deze aangevuld met een doorkijk tot 2020.
De resultaten tot 2010 zullen worden gebruikt in het overleg van het Rijk en de regio's over de herijking van de verstedelijkingsafspraken in het kader van de Actualisatie VINEX. Daarom zijn de ramingen voor de 12 provincies nu aangevuld met die voor de 7 grootstedelijke BON (Besturen Op Niveau)-gebieden, die een zelfstandige rol spelen bij deze afspraken op het gebied van de ruimtelijke ordening. De ramingen zijn herzien na overleg met de regio's over de in november 1998 gepubliceerde studie: "Bedrijfslocatiemonitor regionale verkenningen 2010". Door gebruik te maken van de bestanden en de kennis van alle regio's, kon het CPB de ramingen verder verbeteren. Hoewel dit leidde tot herziening van de eerder gepubliceerde cijfers, zijn de conclusies uit die eerdere publicatie niet gewijzigd.
De verlenging van de termijn tot 2020 is onder andere gebeurd ten behoeve van de Vijfde Nota voor de Ruimtelijke Ordening, die op dit moment wordt voorbereid. Het CPB voorziet dat de vraag naar nieuwe bedrijventerreinen na 2010 in vrijwel alle regio's zal afzwakken als gevolg van nationale en internationale ontwikkelingen (o.a. de afnemende demografische groei). Bij voortzetting van het tempo van economische groei van de laatste jaren loopt de vraag naar nieuwe terreinen landelijk gezien terug van 880 ha per jaar in de periode tot 2010 naar gemiddeld 760 ha per jaar in de periode van 2010 tot 2020. Flevoland en Noord-Brabant vormen hierop een uitzondering met een toenemende of gelijkblijvende vraag. De afzwakking geldt ook voor de vraag naar zeehaventerreinen. Hoewel de jaarlijkse behoefte aan nieuwe bedrijventerreinen dus terugloopt, blijft ook tot 2020 de totale behoefte aan terrein voor werken toenemen. Geen afzwakking is er bij de behoefte aan nieuwe kantoorlocaties. Hiervoor zal de vraag na 2010 sterker toenemen dan daarvoor. Tot 2010 gaat het om een jaarlijkse toename met gemiddeld 530 duizend m2 vloeroppervlak, in de periode daarna stijgt de vraag naar nieuwe speciale kantoorlocaties tot gemiddeld 610 duizend m2 per jaar. Het stijgende aandeel van de dienstensector in de economie leidt tot een steeds grotere vraag naar kantoren, die steeds minder op andere plaatsen kan worden opgevangen. Vanzelfsprekend is het huidige aanbod - op een enkele uitzondering na - in geen enkele regio en voor geen enkel type bedrijfslocatie nu al voldoende om de vraag tot 2020 op te vangen, tenzij Nederland te maken zou krijgen met een langdurige periode van lage economische groei.
Lees ook het bijbehorende persbericht.
In antwoord op een verzoek van de overheid, beoogt het CPB-project BedrijfsLocatieMonitor (Business Estates Monitor) het bouwen van een model-systeem dat regionale trends in de industrieel landgebruik in de gaten houdt en voorspellingen ervan maakt.
In november 1998 publiceerde het CPB in het kader van de Bedrijfslocatiemonitor de Regionale verkenningen 2010. Daarin werd verkend hoe de vraag naar bedrijfslocaties in 15 Nederlandse regio’s zich tot 2010 zou kunnen ontwikkelen en of het aanbod op bestaande en nieuwe locaties daarop aansluit. Het huidige werkdocument vormt een aanvulling op deze publicatie. Het aantal regio’s is uitgebreid en de horizon van de analyse is van 2010 verlegd tot 2020.
Ook zijn de berekeningen verbeterd door gebruik te maken van gegevens van de betreffende regio’s zelf. Vervolgens wordt de toekomstige vraag bekeken in relatie tot de huidige plannen voor de economische ontwikkeling van nieuwe gebieden op basis van regionaal beleid. Verschillen kunnen wijzen op een te grote vraag of op te veel aanbod in de toekomst, en vereisen speciale aandacht van regionale beleidsmakers.
Het document geeft een overzicht van de verbeteringen van de data en modellen, en presenteert nieuwe resultaten. Over het algemeen zijn de conclusies zoals gepubliceerd in december 1998 nog steeds geldig. Kwantitatieve resultaten van de BedrijfsLocatieMonitor moet worden bezien vanuit een vergelijkend, multi-regionale perspectief. Maar zonder contextuele informatie met betrekking tot, bijvoorbeeld, het huidige ruimtelijk beleid en de kenmerken van de regionale economie, moet men voorzichtig zijn bij het trekken van gewaagde conclusies voor afzonderlijke regio's.
