De elasticiteit van het belastbaar loon

Lagere marginale belastingtarieven leiden tot een hogere doelmatigheid. Traditioneel wordt daarbij gekeken naar het effect van lagere tarieven op het aantal gewerkte uren. Recente empirische studies kijken ook naar het effect op de belastinggrondslag. Het idee is dat de belastinggrondslag het totaal aan gedragsreacties vangt en daarmee een betere maatstaf is voor het effect op de doelmatigheid. Het effect op de belastinggrondslag vangt naast het effect op het formele aantal gewerkte uren o.a. ook het effect op het aantal overwerkuren en het effect op belastingontwijking.

Onze eerste bevinding is dat, gemiddeld genomen, een daling van het marginaal tarief met 10 procent leidt tot een toename in het looninkomen met 2,4 procent. Deze 2,4 procent is lager dan de uitkomsten van vergelijkbare studies voor Angelsaksische landen, hoger dan de uitkomsten van vergelijkbare studies voor Scandinavische landen en te vergelijken met de uitkomsten van vergelijkbare studies voor Duitsland en Frankrijk.

Onze tweede bevinding is dat het effect op het looninkomen groter is dan het effect op het aantal contractueel gewerkte uren. Blijkbaar vangt het effect op het aantal contractueel gewerkte uren niet de volledige reactie van de marginale tarieven op de belastinggrondslag. Het verschil kan o.a. ontstaan door een toename van het aantal overwerkuren of een afname van belastingontwijking. Met de data is het helaas niet mogelijk om het verschil nader te onderzoeken.

Onze derde bevinding is dat het effect groter is op de lange termijn dan op de korte termijn. Eén jaar na de hervorming leidt een daling van het marginaal tarief met 10 procent tot een stijging van de belastinggrondslag met 1,0 procent. Drie jaar na de hervorming loopt het effect op tot 1,7 procent. Na vier jaar wordt het maximale effect bereikt van 2,4 procent en dit is ook het effect vijf jaar na de hervorming.