Een analyse van het initiatiefwetsvoorstel 'Bevordering Eigen Woningbezit' (BEW)
CPB: Beperkte effectiviteit van initiatiefwetsvoorstel 'Bevordering Eigen Woningbezit'
De hoge gemiddelde leeftijd van de hoofden van huishoudens uit de doelgroep heeft eveneens een temperende invloed op de effectiviteit van de regeling.
Dit concludeert het Centraal Planbureau (CPB) in een op verzoek van de indieners verrichte analyse van het wetsvoorstel. Het wetsvoorstel BEW is op 17 mei jl. ingediend door vier leden van de Tweede Kamer. Doel is het eigen woningbezit onder huishoudens met een smalle beurs te bevorderen.
Opzet van het initiatiefwetsvoorstel
BEW probeert via de introductie van een aantal maatregelen drempels weg te nemen, die de aankoop van een woning door huishoudens met een laag inkomen belemmeren. Een belangrijke drempel is het tekort aan liquide middelen, vooral bij de laagste inkomens binnen de doelgroep. Het beleidspakket omvat het verstrekken van een koopsubsidie, het geven van compensatie voor overdrachtskosten en andere maatregelen. De indieners veronderstellen dat door het BEW-voorstel het aantal koopwoningen in de komende tien jaar met zes procent zal toenemen. Dit betekent een groei van het aantal huishoudens in de koopsector met 200.000 in één decennium.
Effectiviteit
In zijn analyse concludeert het CPB dat de veronderstelde stijging van 200.000 kopers vermoedelijk te optimistisch is. Voor de huishoudens met de laagste inkomens zijn de voorgestelde maatregelen onvoldoende om een koopwoning bereikbaar te maken. Het blijft deze groep ontbreken aan voldoende liquide middelen.
Ouderen vormen een aanzienlijk deel van de laagste inkomensgroepen. Voor ouderen is het kopen van een woning in het algemeen minder aantrekkelijk, als het al haalbaar is. De hoge gemiddelde leeftijd van de hoofden van huishoudens uit de BEW-doelgroep verkleint het te verwachten aantal mensen dat gebruik zal maken van de voorgestelde regeling.
Een belangrijk knelpunt blijft voorts het aanbod van betaalbare koopwoningen. Huishoudens met een bescheiden inkomen blijven aangewezen op het goedkopere segment van de koopvoorraad. Een groot deel van dit aanbod zal uit de sociale huursector moeten komen. Het is echter nog de vraag of langs deze weg voldoende betaalbare woningen aan huishoudens in de doelgroep worden aangeboden. Om de effectiviteit van de subsidieregeling te vergroten zijn extra maatregelen voor het aanbod van goedkope koopwoningen nodig.
Lees ook het bijbehorende persbericht.
Het doel van dit wetsvoorstel is om het eigen woningbezit te bevorderen onder huishoudens met lage inkomens door het invoeren van een aankoopsubisidie en andere maatregelen. De indieners gaan ervan uit dat door de BEW het woningbezit zal toenemen met circa 6% ofwel 200 000 gezinnen in de komende tien jaar. Deze veronderstelling lijkt optimistisch, want in de analyse lijkt het effect van de BEW tamelijk beperkt. Voor de laagste inkomens is de liquiditeitsdrempel voor het bezitten van een eigen huis niet voldoende verlaagd. Hierdoor wordt de effectiviteit van de regeling voor deze groep ongunstig beïnvloed. Beter scoort de regeling bij inkomens tussen 30 000 en 40 000 gulden. Deze hebben wat minder drempels te overwinnen. Zij kunnen gemakkelijker financiering krijgen dan minimuminkomens, hebben minder of geen Individuele Huursubsidie (IHS) en zijn in staat meer financiële risico’s te lopen. De BEW kan voor deze groep een steuntje in de rug zijn om een woning te kopen. Voor huishoudens met een inkomen tussen 40 000 en 50 000 gulden is de effectiviteit van de BEW gering, omdat de regeling voor deze categorie een zeer beperkt bereik heeft. De effectiviteit van de BEW wordt voorts nogal getemperd door het grote aandeel oudere huishoudens met een geringe gevoeligheid voor koopsubsidies. Een belangrijk knelpunt blijft het aanbod van goedkope koopwoningen. Om het effect van de BEW te verhogen zou ook het aanbod van goedkope koopwoningen moeten worden gestimuleerd.
Downloads
