2 december 2013

Een Beoordeling van Alternatieven voor de AOW

De vergrijzing van de Nederlandse bevolking, met als gevolg een relatieve toename van het aantal gepensioneerden ten opzichte van het aantal werkenden, heeft geleid tot een discussie over de houdbaarheid van de AOW, de eerst pijler van het Nederlandse pensioensysteem. Dit rapport verkent mogelijke alternatieven voor de AOW.

De AOW is gefinancierd volgens een omslagstelsel, de werkenden betalen direct de uitkeringen aan de op dat moment gepensioneerden.

Afwezigheid van een goede pensioenvoorziening blijkt tot relatieve armoede te leiden. Dit CPB Discussion Paper geeft hiervoor twee belangrijke verklaringen: langer leven dan verwacht en een geringe verdiencapaciteit. In beide gevallen wordt er te weinig gespaard. De beide risico’s worden op dit moment verzekerd middels de AOW. De AOW geeft aan alle ingezeten die permanent in Nederland hebben gewoond, een gelijk basispensioen. De AOW-premie staat dus los van de uitkering en leidt daardoor tot minder arbeidsaanbod. Door de AOW-uitkering afhankelijk te stellen van het arbeidsmarktverleden wordt dit tegengegaan. Dit onderzoek laat zien dat dit alternatieve systeem niet noodzakelijk welvaartsverhogend is: het leidt weliswaar tot minder arbeidsmarktverstoring, maar de verzekeringswaarde is ook minder. Verder wordt onderzocht of de AOW-uitkering ook niet afhankelijk zou moeten zijn van andere inkomsten. Een vermindering van de AOW, als men vermogensinkomsten heeft waardoor iedereen een lagere premie kan betalen, blijkt niet welvaartsverhogend.