26 februari 2015

Het belastingramingsmodel TAXUS

Het CPB belastingmodel TAXUS vormt een belangrijk onderdeel van het ramingsinstrumentarium, dat ten grondslag ligt aan de driemaandelijks kortetermijnraming van het CPB. Daarnaast wordt het model ingezet bij de middellangetermijnverkenningen.

Door onderscheid te maken in een zo groot mogelijk aantal afzonderlijke belastingcategorieën, als door het CBS wordt onderscheiden, kan voorgenomen fiscaal beleid op een zeer gedetailleerd niveau worden verwerkt en kunnen de budgettaire gevolgen van elke nieuwe maatregel op de opbrengst transparant worden ingeschat. Tegelijkertijd kunnen de lastenontwikkelingen ook toegerekend worden aan gezinnen of bedrijven, zodat door het model ook hierover inzicht kan worden verschaft.

De ramingsvergelijkingen van kleine belastingen zijn relatief simpel gehouden, maar wel volledig consistent met de opzet van de macroraming. Bij kleine belastingen is een simpele rekenregel weinig bezwaarlijk, omdat de eventuele ramingsfout nauwelijks van invloed is op het belastingtotaal. Dat neemt niet weg dat bij simpele rekenregels voor kleine categorieën soms mogelijk grote relatieve afwijkingen kunnen optreden. In dat geval bestaat de mogelijkheid om exogeen te corrigeren op basis van meer detailinformatie of van expert opinion. In geval residuen over recente jaren een systematische ramingsfout vertonen, kunnen vergelijkingen worden aangepast. Bij grotere belastingen als btw en vpb gebruiken we gecompliceerdere vergelijkingen. De loon- en inkomstenbelasting wordt met een afzonderlijk model (MIMOSI) geraamd.

Tegelijkertijd worden de afzonderlijke belastingcategorieën opgeteld tot aggregaten zoals ze in het macromodel gebruikt worden. De kracht van het model binnen de macroraming zit hem dan vooral in het gebruik kunnen maken van zeer veel detail informatie en het gerichter betrekken van expert opinion in de raming, waardoor de raming van de aggregaten beter onderbouwd kan worden.

Aan het model ligt een uitgebreide historische database ten grondslag, welke teruggaat tot 1970 en beschikbaar is voor nadere analyse en onderzoek. Het model zelf genereert een uitgebreide en gedetailleerde belastingraming voor een aantal jaren vooruit, zowel op EMU- basis als op kasbasis. De resultaten van het model worden gebruikt in de reguliere CPB-ramingspublicaties als CEP en MEV en middellangetermijnverkenningen.

Auteurs