8 januari 2003

Het verhandelen van emissies en de Europese elektriciteitsmarkt

In 2001 heeft de Europese Commissie voorgesteld een Europees systeem te introduceren om te handelen in broeikasgassen. Dit voostel is momenteel onderwerp van felle discussies.

Tegenstanders van het voorstel van de Commissie twijfelen niet aan de efficiëntie-effecten van handelen in emissies in het algemeen. De economische voordelen van het handelen in emissierechten in vergelijking met andere instrumenten voor klimaatbeleid zijn algemeen erkend. Mogelijke verdelingseffecten van handel in emissierechten, zijn echter de oorsprong van felle controverses.

De Europese Commissie heeft een methode voorgesteld van directe toewijzing, terwijl anderen, zoals vertegenwoordigers van grote industrieën, pleiten voor een indirecte methode. In de eerste benadering worden de vergunningen rechtstreeks verleend aan de groep ondernemingen die de gassen uitstoten. Eindgebruikers van energie ontvangen hun vergunningen op de laatste manier. Uitstoters en eindgebruikers van energie zijn de dezelfde groep van bedrijven maar alleen wanneer het gebruik van energie direct samenvalt met de uitstoot.

Dit is waar voor bijvoorbeeld het verbranden van aardgas, maar niet voor het opwekken en verbruiken van elektriciteit. De CO2-uitstoot is afkomstig van de elektriciteitsproductie wanneer de stroom wordt opgewekt door middel van kolen, olie of gasgestookte centrales. Het gebruik van elektriciteit genereert geen uitstoot. Bijgevolg houdt de rechtstreekse toewijzing van vergunningen in dat energiecentrales de vergunningen ontvangen terwijl verbruikers van elektriciteit ze verkrijgen wanneer de indirecte aanpak wordt gevolgd. Het debat over de methode van toekenning heeft zijn effecten op de prijs van elektriciteit en op het concurrentievermogen van grootverbruikers van elektriciteit. Vragen die moeten worden beantwoord zijn: “zullen stroomproducenten hun prijzen verhogen als zij hun vergunningen zonder kosten krijgen?”  en “in hoeverre heeft een prijsstijging van de elektriciteit invloed op industrieën zoals de staal- en aluminiumindustrie?”. De Nederlandse Commissie ‘Emissierechten’ heeft het CPB gevraagd deze vragen te beantwoorden.

Dit is een Engelstalige publicatie.

Auteurs

Hein Mannaerts
Machiel Mulder