14 juni 2017

Juni-raming 2017: vooruitzichten 2017 en 2018

Seinen op groen voor Nederlandse economie

Persbericht
De seinen voor de Nederlandse economie staan op groen. De economie groeit en de werkgelegenheid trekt aan, waardoor de werkloosheid daalt naar 4,7%. De overheidsbegroting komt in beide jaren uit op een overschot. Echter, de ontwikkeling van lonen en prijzen blijft achter. Dit maakt het Centraal Planbureau vandaag bekend in de juniraming 2017.
No title

De economie groeit in 2017 met 2,4% en in 2018 met 2,0%, wat gunstig afsteekt tegen de gematigde structurele groei. Consumptieve uitgaven, investeringen en export stijgen en dragen bij aan deze groei. De consumptie van huishoudens profiteert van een groei van het beschikbaar inkomen.  Deze stijging wordt vooral bepaald door de toename van de werkgelegenheid. De koopkracht neemt in beide jaren licht toe. Bij de stijging van de investeringen gaat de woningmarkt nog steeds aan kop. De export profiteert van gunstige internationale ontwikkelingen.

De stabiele groei van de economie zorgt voor extra werkgelegenheid. De werkloosheid daalt naar 4,9% in 2017 en 4,7% in 2018. Ook de overheidsfinanciën zijn gezond, met een overschot van 0,5% in 2017 en 0,7% in 2018. In combinatie met de economische groei zorgt dit voor een daling van de schuldquote naar 55%.

Het aantrekken van de economie laat zich nog niet in de volle breedte voelen. De contractlonen groeien met 1,7% in 2017 en 2,0% in 2018. Zij blijven achter bij de gunstige ontwikkelingen van de economische groei en werkgelegenheid. Een mogelijke verklaring hiervoor is de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Ook de inflatie (hicp) blijft achter en komt uit op 1,4% in beide jaren. Het aankoopbeleid van de ECB blijkt slechts een beperkte werking voor de inflatie te hebben.

Het licht voor de Nederlandse economie kan op oranje springen, als internationale onzekerheden veranderen in tegenvallers. Voorbeelden van onzekerheden binnen Europa zijn de uitkomst van de Brexit-onderhandelingen en de financiële stabiliteit van een aantal Zuid-Europese landen. Buiten Europa blijven de koers van de VS en de economische ontwikkeling van China van belang.

In het kielzog van het bbp staan ook de seinen voor de arbeidsmarkt op groen. De werkgelegenheid groeit sterk, het aantal vacatures neemt toe waardoor zowel werklozen als toetreders tot de arbeidsmarkt steeds vaker een baan kunnen vinden. De werkloosheid daalt naar 4,7% in 2018.

Toch blijven de loongroei en de inflatie achter bij de gunstige ontwikkelingen van de economische groei en de werkgelegenheid. De conjuncturele opleving van het bbp en toenemende krapte op de arbeidsmarkt zorgen nog niet voor een sterke opwaartse druk op lonen en prijzen. Mogelijke redenen voor de gematigde contractloonstijgingen zijn de toegenomen flexibilisering van de arbeidsmarkt en het onbenutte potentieel van mensen die nog buiten de arbeidsmarkt staan. Mogelijke verklaringen voor de gematigde inflatieontwikkeling zijn de internationale concurrentiedruk en de geringe effectiviteit van het monetaire beleid om de inflatie te verhogen. De contractlonen groeien met 1,7% en 2,0% in 2017 en 2018, de inflatie (hicp) komt uit op 1,4% in beide jaren.

Ook de overheidsfinanciën staan er goed voor, met een overschot van 0,5% in 2017 en 0,7% in 2018. Dit zorgt in combinatie met de economische groei voor een daling van de schuldquote naar 55%. De koopkracht neemt in beide jaren licht toe – de stijging van het beschikbaar inkomen wordt grotendeels bepaald door de toename van de werkgelegenheid.

De seinen voor de Nederlandse economie kunnen op oranje springen, als internationale onzekerheden bewaarheid worden. In Europa kunnen de toekomstige ontwikkelingen van het onconventionele monetaire beleid, van de uittreding van het VK en ten aanzien van de financiële stabiliteit van een aantal Zuid-Europese lidstaten de seinen op oranje zetten. Buiten Europa blijven de economische koers van de VS en de economische ontwikkeling van China van belang voor de Europese en Nederlandse economieën. De seinen kunnen echter ook nog dieper groen kleuren als een positief consumenten- en producentenvertrouwen, een breder gedragen groei in de EU en de versnelde handelsgroei elkaar blijven versterken.

Fan Charts Juni 2017

De figuren tonen zogenaamde fan charts rondom de KMEV2018-puntvoorspelling voor bbp-groei, hicp-inflatie, werkloosheid en het feitelijk EMU-saldo.

De dikgedrukte lijn betreft de realisaties (2012-2016) en de KMEV2018-puntvoorspellingen voor 2017 en 2018. Rondom het centrale pad wordt een waaier van betrouwbaarheidsintervallen getoond:

•     30% betrouwbaarheidsinterval dat loopt van het 35e t/m 65e percentiel, donkerblauw gebied
•     60% betrouwbaarheidsinterval dat loopt van het 20e t/m 80e percentiel, donkerblauw + blauw gebied
•     90% betrouwbaarheidsinterval dat loopt van het 5e t/m 95e percentiel, donkerblauw + blauw + lichtblauw gebied

De kans is dus 30% dat de uitkomst in het donkerblauwe gebied uitkomt en de kans is 10% dat de uitkomst buiten de waaier valt. Met andere woorden, de waaier is een grafische weergave van de waarschijnlijkheid van de verschillende uitkomsten. De dikgedrukte lijn geeft de meest waarschijnlijke uitkomst weer en uitkomsten zijn waarschijnlijker naarmate ze dichter bij de dikgedrukte lijn liggen.

Lees ook het bijbehorende CPB Achtergronddocument.

Downloads

<a href="/artikel/fan-charts-juni-2017">Fan Charts Juni 2017</a>
Engels, Pdf, 166.8 KB
14 juni 2017
De seinen voor de Nederlandse economie staan op groen. De economie groeit en de werkgelegenheid trekt aan, waardoor de werkloosheid daalt naar 4,7%. De overheidsbegroting komt in beide jaren uit op een overschot. Echter, de ontwikkeling van lonen en prijzen blijft achter.

Economische groei in Nederland, 2008-2018

Deze grafiek toont de groei van het Bruto Binnenlands Product in Nederland van 2008 t/m 2018

Kerngegevenstabel 2015-2018, 14 juni 2017

Internationale economie
  2015 2016 2017 2018
Relevant wereldhandelsvolume goederen
en diensten (%)

3,8

2,9

3,8

4,0

Concurrentenprijs (goederen en diensten,
exclusief grond- en brandstoffen (%)

8,0

-3,1

0,9

1,3

Olieprijs (dollars per vat)

51,9

43,3

50,8

50,6

Eurokoers (dollar per euro)

1,11

1,11

1,08

1,09

Lange rente Nederland (niveau in %)

0,7

0,3

0,5

0,5


Volume bbp en bestedingen
  2015 2016 2017 2018
Bruto binnenlands product
(bbp, economische groei, %)

2,0

2,2

2,4

2,0

Consumptie huishoudens (%)

1,8

1,7

1,8

2,0

Consumptie overheid (%)

0,2

1,0

1,1

1,3

Investeringen (inclusief voorraden, %)

6,2

5,4

5,5

2,7

Uitvoer van goederen en diensten (%)

5,0

3,4

3,9

4,1

Invoer van goederen en diensten (%)

5,8

3,7

4,2

4,3


Prijzen, lonen en koopkracht (toelichting/begrippen)
  2015 2016 2017 2018
Prijs bruto binnenlands product (%)

0,1

1,0

1,2

1,5

Uitvoerprijs goederen en diensten
(exlusief energie, %)

0,7

-0,7

0,8

1,1

Prijs goedereninvoer (%)

-5,1

-4,5

4,2

0,6

Inflatie (geharmoniseerde
consumentenprijsindex, hicp, %)

0,2

0,1

1,4

1,4

Contractloon marktsector (%)

1,3

1,5

1,7

2,0

Koopkracht, statisch, mediaan,
alle huishoudens (%)

1,1

2,6

0,3

0,2


Arbeidsmarkt
  2015 2016 2017 2018
Beroepsbevolking (%)

0,4

0,4

0,9

1,1

Werkzame beroepsbevolking (%)

1,0

1,3

2,0

1,3

Werkloze beroepsbevolking
(in duizend personen)

614

538

444

427

Werkloze beroepsbevolking
(niveau in % beroepsbevolking)

6,9

6,0

4,9

4,7


Marktsector (toelichting/begrippen)
  2015 2016 2017 2018
Productie (%)

2,8

2,8

3,2

2,4

Arbeidsproductiviteit (per uur, %)

1,6

0,2

0,6

1,2

Werkgelegenheid (in uren, %)

1,2

2,6

2,5

1,1

Loonvoet (per uur, %)

0,2

0,9

2,8

2,8

Arbeidsinkomensquote (niveau in %)

77,1

76,9

77,8

78,0


Overig
  2015 2016 2017 2018
Individuele spaarquote
(niveau in % beschikbaar inkomen)

0,2

-0,1

0,2

0,5

Saldo lopende rekening (niveau in % bbp)

8,5

7,7

7,2

7,1


Collectieve sector (toelichting/begrippen)
  2015 2016 2017 2018
EMU-saldo (% bbp)

-2,0

0,4

0,5

0,7

EMU-schuld (ultimo jaar, % bbp)

65,1

62,2

58,5

55,4

Collectieve lasten (% bbp)

37,7

39,0

39,3

39,2

Aanvullende kerngegevens 2015-2018

Investeringen en uitvoer
  2015 2016 2017 2018
Bruto investeringen bedrijvensector
(exclusief woningen %)

7,4

2,0

4,8

2,9

Investeringen bedrijven in woningen (%)

27,4

19,0

12,7

4,3

Uitvoer van binnenslands geproduceerde
goederen (exclusief energie, %)

2,7

3,2

3,4

3,8

Wederuitvoer goederen
(exclusief energie, %)

4,4

4,9

5,1

5,6


Prijzen,overheid en cpi (toelichting/begrippen)
  2015 2016 2017 2018
Nationale consumenten prijsindex (cpi, %)

0,6

0,3

1,5

1,5

Afgeleide nationale consumentenprijsindex
(cpi, %)

0,4

0,3

1,4

1,3

Loonvoet sector overheid (%)

3,0

3,2

2,6

2,6

Prijs overheidsconsumptie,
beloning werknemers (%)

0,7

2,4

2,3

2,2

Prijs overheidsconsumptie,
netto materieel (imoc, %)

-0,9

1,0

1,4

1,4

Prijs intermediair verbruik (%)

-0,4

1,9

2,4

1,7

Prijs bruto overheidsinvesteringen
(iboi, %)

-0,1

-0,4

1,2

1,4

Prijs nationale bestedingen (%)

-0,1

0,9

1,5

1,5

Prijs toegevoegde waarde marktsector (%)

0,4

0,9

0,7

1,4


Diverse kerngegevens (in niveaus) (toelichting/begrippen)
  2015 2016 2017 2018
Bruto binnenlands product
(bbp, in miljarden euro's)

676,5

698,3

723,6

749,4

Bevolking (in duizenden personen)

16940

17034

17141

17232

Beroepsbevolking (in duizenden personen)

8907

8941

9018

9115

Werkloze beroepsbevolking nationale definitie
(in duizenden personen)

680

581

471

454

Werkloze beroepsbevolking nationale definitie
niveau, % beroepsbevolking)

8,6

7,3

5,9

5,6

Bruto modaal inkomen (euro)

35500

36000

37000

37500

Contactpersonen

Auteurs

Albert van der Horst