Raming CEP 2016
Steady recovery of the Dutch economy
The stable economic growth is coupled with a limited decrease in unemployment, down to 6.5% this year and 6.3% in 2017. The government deficit is projected to drop to 1.7% of GDP this year and 1.2% next year.
Go straight to the data.
This moderate economic recovery is also continuing on a global level, with a 2.9% growth in the world economy projected for this year and 3.2% for the next. For the eurozone, this will be 1.6% and 1.7%, respectively. The world trade relevant for the Netherlands will gradually increase to 4.4% in 2017.
Uncertainty around the projections mainly concerns the international situation, and the risks are predominately downwards. The continuing volatility on financial markets in response to that uncertainty has a negative impact on the investment climate, due to the uncertain level of return. A Brexit would have a future negative impact on both the European and the Dutch economy, as would a discontinuation of the Schengen Agreement in response to the ongoing influx of asylum seekers.
The Dutch economy is developing steadily. The decrease in natural gas production will dampen this year’s growth by 0.2%. Basic growth levels in both years are comparable. Both in 2016 and 2017, all spending categories are contributing to economic growth. Consumption is growing because of an increase in real disposable incomes, a higher employment level, and the delayed impact of the 5-billion-euro package of measures to reduce the financial burden. The growth in production, in both years, is coupled with an increase in employment which, in turn, is driven by the growth in the market sector. Labour supply is also increasing, but less so than employment. On balance, there will be a slight decrease in unemployment, to 6.3% in 2017.
The government deficit is projected to decrease to 1.7% of GDP in 2016 and to 1.2% in 2017. The continuing economic recovery and decrease in unemployment result in a lower expenditure on unemployment benefits. Lower natural gas revenues, caused by lower production and a lower price level, will have an attenuating effect on deficit reduction. For 2017, this reduction is projected to be in line with the reduction level shown in the analysis of the Government Agreement of the Rutte–Asher Cabinet. The structural government deficit will improve in 2017 by 0.4% of GDP. The budgetary task, based on the European budgetary rules, is projected to come to the required improvement of 0,6% of GDP in 2017. Corrected collective spending is projected to exceed maximum growth, on the basis of the European budgetary rules.
An analysis in the CPB Policy Brief 2016/03 on projections for 2016 (Raming CEP 2016 (in Dutch), in which these figures are presented, discusses the arrangements that redistribute income over the life course. One of its conclusions is that current policies on pensions and privately owned homes hinder the distribution of consumption over the life course. This also causes vulnerability for the Netherlands as a whole. On the one hand, there are large amounts in pension capital exposed to financial market risks, while, on the other, people have large debts in the form of mortgages. Changing these arrangements is complex; it requires making fundamental choices about both pension and tax systems, and in addition is bound by the possibilities and impossibilities of how these systems can be executed. Options include limiting the required mortgage repayment to a maximum of 50%, and enabling a reduction in pension savings, possibly in combination with the required level of mortgage repayment.
The final version of the Central Economic Plan 2016 will be published on 21 March. The figures presented today are those of that publication.
Direct naar de cijfers van deze kortetermijnraming.
Mondiaal zet het gematigde economisch herstel door, met een groei van de wereldeconomie van 2,9% dit jaar en 3,2% volgend jaar. De groei in de opkomende economieën vertraagt en voorlopende indicatoren wijzen op een wat afvlakkende groei in de VS. Het eurogebied groeit gestaag maar zeker niet overdadig, met 1,6% dit jaar en 1,7% volgend jaar. De voor Nederland relevante wereldhandel trekt geleidelijk aan naar 4,4% in 2017. De bepalende factoren in het prijzenbeeld zijn de recent aanhoudende daling van de grondstoffenprijzen en vooral de olieprijs, een belangrijke oorzaak van de lage inflatie in veel landen.
De onzekerheden in het internationale beeld zijn aanzienlijk en de risico’s zijn overwegend neerwaarts. Financiële markten zijn nerveus door uiteenlopende onzekerheden. Aanhoudende volatiliteit op de financiële markten in reactie op de onzekerheden schaadt het investeringsklimaat. Een Brexit zou op termijn een negatief effect op de Europese en Nederlandse economie kunnen hebben, evenals het buiten werking stellen van het Schengenverdrag in reactie op de voortdurende instroom van asielzoekers.
De Nederlandse economie herstelt zich gestaag maar niet uitbundig van de Grote Recessie en de eurocrisis, met een groei van 1,8% dit jaar en 2,0% volgend jaar. Onderliggend is de groei in beide jaren vergelijkbaar: de lagere gasproductie drukt de groei dit jaar met 0,2%. In beide jaren dragen alle bestedingscategorieën bij aan de groei. De consumptie groeit door een toename van het reëel beschikbaar inkomen, hogere werkgelegenheid, en de doorwerking van het 5 miljard‐pakket. In beide jaren gaat de productiegroei gepaard met een toename van de werkgelegenheid die gedreven wordt door de groei van de marktsector. Het arbeidsaanbod neemt eveneens toe, maar wat minder dan de werkgelegenheid. Per saldo resulteert een daling van de werkloosheid naar 6,3% in 2017.
De koopkracht neemt dit jaar toe met 2,3% door de lage inflatie, de daardoor forse stijging van de reële lonen en de lastenverlichting in het 5 miljard‐pakket. De koopkracht van werkenden stijgt relatief sterk. Volgend jaar verbetert de koopkracht van het mediane huishouden met 0,2%. Het 5 miljard‐pakket valt weg als impuls voor de koopkracht en de reële loonstijging is kleiner dan dit jaar door de toenemende inflatie.
Als gevolg van aanhoudend gematigd economisch herstel daalt het overheidstekort van 1,9% bbp vorig jaar tot 1,7% bbp in 2016 en 1,2% bbp in 2017. Het aanhoudende herstel van de economie en de daling van de werkloosheid zorgen voor lagere uitgaven aan werkloosheidsuitkeringen. Lagere gasbaten, zowel door lagere productie als door de lagere prijs, dempen de tekortvermindering. Het structurele overheidstekort verbetert in 2017 met 0,4% bbp. De begrotingsopdracht op basis van de Europees overeengekomen begrotingsregels komt voor 2017 naar verwachting op een vereiste verbetering van 0,6% bbp. De gecorrigeerde collectieve uitgaven overschrijden de maximale groei op basis van de Europese begrotingsregels.
In de beschouwing wordt ingegaan op arrangementen die inkomen herverdelen over de levensloop. Een conclusie is dat het huidige beleid rond pensioenen en de eigen woning het spreiden van consumptie over de levensloop belemmert. Het maakt ook Nederland als geheel kwetsbaar. Aan de ene kant zijn er grote pensioenvermogens die blootstaan aan de risico’s op de financiële markten, aan de andere kant hoge schulden in de vorm van hypotheken. Het aanpassen van deze arrangementen is complex; het vergt principiële keuzes in het pensioen‐ en fiscale stelsel en wordt bovendien begrensd door de (on)mogelijkheden in de uitvoering. Opties zijn de vereiste aflossing van de hypotheek te beperken tot 50% bij gelijke afbouw van de fiscale subsidie, en een vermindering van de pensioenopbouw mogelijk maken al dan niet in combinatie met verplichtingen rond de aflossing van de hypotheek.