19 maart 2014

De beleidsmatige lastenontwikkeling in Nederland 1998-2013

In dit CPB Achtergronddocument geven we weer in hoeverre de collectieve lasten (belastingen en sociale premies) in de jaren 1998-2013 door beleidsmaatregelen zijn gewijzigd.
No title

Wij sluiten hierbij aan op de MEV 2014 stand; het oktoberpakket is in dit document en onderliggende onderbouwing niet verwerkt. Een beleidsmaatregel is een aanpassing van belasting- en premietarieven of een beleidsmatige aanpassing van de grondslag van belastingen en premies, waaronder aanpassing van schijfgrenzen en heffingskortingen. Aanpassingen als gevolg van automatische indexering zijn geen beleidsmaatregel. We doen de analyse van de lastenontwikkeling aan de hand van de CPB-indicator: de beleidsmatige lastenontwikkeling op EMU-basis (BLO).

Het jaar 1998 is de startdatum omdat het CPB vanaf dat moment een boekhouding heeft van beleidsmutaties. De BLO geeft ook een indicatie van (de mutatie in) de verstorende werking van belastingheffing op de Nederlandse economie.

De BLO- reeks is niet alleen beleidsmatig relevant maar ook analytisch. De reeks wordt gebruikt om de belasting- en premieontvangsten uit de Nationale rekeningen te schonen voor beleidsmatige mutaties. Deze voor beleid geschoonde ‘endogene’ belasting- en premieontvangsten worden dan vergeleken met de grondslagontwikkeling. Deze analyse heeft tot doel om zo goed mogelijk elasticiteiten te schatten die gebruikt worden voor de ramingen van belasting- en premieontvangsten en het analyseren van de effecten van beleidswijzigingen. Om zo goed mogelijk bij de Nationale rekeningen aan te sluiten is de BLO-indicator op EMU-basis. Alle in dit Achtergronddocument genoemde bedragen zijn op EMU-basis, tenzij nadrukkelijk anders vermeld.

In het eerste deel van hoofdstuk 2 wordt de lastenontwikkeling in 1998-2013 op hoofdlijnen besproken. Hierbij wordt ingegaan op de ontwikkeling over de tijd, de verdeling tussen bedrijven en gezinnen, de verdeling tussen de belasting- en premiecategorieën en de samenloop met de stand van de conjunctuur en de omvang van het begrotingstekort.

Hoofdstuk 3 is een gedetailleerde bespreking van de BLO-definitie en de samenhang met overige lastenbegrippen. In hoofdstuk 4 worden de belangrijkste wijzigingen (waaronder het nieuwe zorgverzekeringsstelsel in 2006) in het stelsel van belasting- en premieheffing besproken. Ook bevat dit hoofdstuk verdere detailinformatie relevant voor de bepaling van de BLO. Hoofdstuk 5 is een bijlage met de detailonderbouwing van de BLO in de periode 1998-2013; deze bijlage bevat ook een detailonderbouwing van de niet-EMU-relevante lastenontwikkeling (NEL) en een detailonderbouwing van overige correcties op lastengebied.

Downloads

Auteurs

Kasper Stuut