27 september 2012

Een snelle kosten-effectiviteitanalyse voor het Deltaprogramma IJsselmeergebied (achtergronddocument)

Ondanks zeespiegelstijging hoeft waterpeil in IJsselmeer niet omhoog komende eeuw

Persbericht
Om in deze eeuw de veiligheid in het IJsselmeergebied te garanderen zijn investeringen noodzakelijk. De installatie van heel grote pompen in de Afsluitdijk kan voorkomen dat het waterpeil in het IJsselmeer meestijgt met de zeespiegel.

Dit leidt weliswaar tot extra kosten voor pompen, maar bespaart op de uitgaven aan dijken, bouwwerken en andere beschermingskosten rond het IJsselmeer. In vergelijking met het alternatief dat het IJsselmeer meestijgt met de zeespiegel, halveert dit ruwweg de kosten en levert het daarnaast extra veiligheid op voor omwonenden en bedrijven.

Dat concluderen de onderzoekers Frits Bos (Centraal Planbureau), Peter Zwaneveld (Centraal Planbureau) en Peter van Puijenbroek (Planbureau voor de Leefomgeving) in de studie ‘Een snelle kosten-effectiviteitanalyse voor het Deltaprogramma IJsselmeergebied’.

Voorts concluderen de onderzoekers dat de buffer zoetwatervoorraad op korte termijn aanzienlijk kan worden vergroot tegen beperkte kosten: een verdrievoudiging is mogelijk door een eenmalige investering van ongeveer 25 miljoen euro. Dit lijkt voldoende om in ieder geval de komende dertig jaar aan de zoetwaterbehoefte in het IJsselmeergebied te voldoen.

Verandering van klimaat heeft grote gevolgen voor de Nederlandse waterhuishouding, economie en natuur. Op verzoek van het Deltaprogramma IJsselmeergebied heeft een consortium van partijen (Acacia Water, Rijkswaterstaat en PBL) onder eindverantwoordelijkheid van het CPB, op een snelle en globale manier (‘quick scan’) geanalyseerd wat voor het IJsselmeergebied de kosten zijn bij stijging van de zeespiegel. Ook zijn diverse opties voor vergroting van de zoetwaterbuffer onderzocht.

Lees ook bijbehorend CPB Achtergronddocument.

Lees ook de samenvattende CPB Notitie en bijbehorend persbericht.

Verandering van klimaat zal grote gevolgen hebben voor de Nederlandse waterhuishouding, economie en natuur. In het kader van het Deltaprogramma wordt onderzocht welke maatregelen nodig zijn om voor burgers en bedrijven voldoende waterveiligheid en zoetwater te garanderen. In dit onderzoek is voor het IJsselmeergebied op een snelle en globale manier geanalyseerd wat de kosten en effecten zijn bij het stijgen van de zeespiegel met 35 cm en 85 cm, d.w.z. de minimum en maximum stijging van de zeespiegel deze eeuw volgens de KNMI-scenario’s. Ook zijn diverse opties voor het vergroten van de zoetwaterbuffer onderzocht.

Geconcludeerd wordt dat de kosten om deze eeuw de veiligheid in het IJsselmeergebied te garanderen en economie en natuur te beschermen aanzienlijk zijn. Meestijgen van het IJsselmeer met de zeespiegel betekent dat dijken en kunstwerken moeten worden aangepast en dat andere beschermingsmaatregelen nodig zijn. Door installatie van heel grote pompen in de Afsluitdijk hoeft het peil in het IJsselmeer niet mee te stijgen met de zeespiegel. Dit leidt tot extra kosten voor pompen maar bespaart op een groot deel van de uitgaven aan dijken en kunstwerken. In vergelijking met het alternatief waarin het IJsselmeer meestijgt met de zeespiegel, worden de kosten dan ongeveer gehalveerd. Daarnaast wordt de veiligheid van omwonenden en bedrijven vergroot.

Een tweede conclusie is dat binnen tien tot vijftien jaar de zoetwaterbuffer nog aanzienlijk kan worden vergroot tegen zeer beperkte kosten: een verdrievoudiging is mogelijk door een eenmalige investering van ongeveer 25 miljoen euro. Dit lijkt voldoende om de komende dertig jaar en misschien ook langer aan de zoetwater behoefte in het IJsselmeergebied te voldoen. Verdere vergroting van de zoetwaterbuffer is echter aanzienlijk duurder.

Auteurs

Peter van Puijenbroek (PBL)