Inkomen moeders halveert bijna na komst kind, maar verschilt per groep
Mannen verdienen in Nederland gemiddeld meer dan vrouwen en vaak wordt dat toegewezen aan de geboorte van kinderen. Het CPB heeft gekeken naar het effect van het krijgen van kinderen op het inkomen van moeders en vaders, de zogenaamde ‘child penalty’. Daarbij werd ook gekeken naar de achtergrondkenmerken van moeders. Daaruit komt naar voren dat het inkomen van moeders gemiddeld met 46% daalt na de komst van een kind ten opzichte van het inkomen dat ze naar verwachting zouden hebben gehad als ze geen kinderen hadden gekregen. Het inkomen van vaders blijft vrijwel gelijk.
Verschillen tussen subgroepen
Het inkomensverlies is kleiner voor hoogopgeleide vrouwen, vrouw-vrouw-koppels en voor vrouwen die werken in de (semi)publieke sector. Voor vrouwen met een migratieachtergond is het inkomensverlies kleiner. Behalve voor vrouwen met een Marokkaanse of Turkse achtergrond, hun inkomen daalt net wat meer dan voor vrouwen zonder migratieachtergrond. Uit het onderzoek komt ook een samenhang naar voren tussen het inkomensverlies en het regelmatig bezoeken van religieuze bijeenkomsten. Ook bij die groep vrouwen daalt het inkomen meer. De verschillen in het inkomensverlies kunnen komen door verschillen in de kenmerken van de verschillende groepen, zoals de sociaaleconomische achtergrond, maar ook door verschillen in gendernormen en mogelijkheden om arbeid en zorg te combineren.
De inkomensdaling komt doordat moeders vaak een stuk minder uren gaan werken na de komst van het eerste kind, en vaders niet. Hierbij kunnen traditionele rolpatronen een rol spelen, waarin vrouwen vaker dan mannen de zorgtaken op zich nemen. Het feit dat vrouwen minder gaan werken na de geboorte van een kind, heeft als gevolg dat zij hierdoor minder economisch zelfstandig zijn en het kan ook effect hebben op hun verdere carrière. Vergeleken met landen als Denemarken en Zweden is de inkomensdaling in Nederland relatief hoog, maar in Oostenrijk en Duitsland is de inkomensdaling juist groter. In het voorjaar van 2021 komt het CPB met een uitgebreidere studie over de child penalty.
Dit onderzoek is op 15 december 2020 gepubliceerd in vakblad Economisch Statistische Berichten (ESB). Zie ook de bijlage (download).