14 november 2007

Levensloopregeling als kapstok voor toekomstige sociale zekerheid

De huidige levensloopregeling kan een centrale rol spelen bij de invulling van de toekomstige welvaartsstaat. Tijdens een conferentie in Den Haag, georganiseerd door het CPB en Netspar, worden de sociale zekerheid en de arbeidsmarkt bezien vanuit het levensloopperspectief. Vijf onderzoekers presenteren recente studies.

Conferentie 'Analysing life cycle policies' op 30 november in Den Haag:

in een paneldiscussie gaan onder meer Lans Bovenberg, Alexander Rinnooy Kan en Joop Hartog met elkaar in gesprek.

In Nederland is veel discussie over de levensloopregeling. De deelname is op dit moment nog laag (iets meer dan 5% in 2006) en de maatschappelijke voordelen omstreden. Toch kan de regeling wellicht een kapstok vormen voor een toekomstig stelsel van sociale zekerheid, bijvoorbeeld als individuele regeling voor onderwijs, verlof, arbeidsmarktrisico's en pensioen. Levensloopbeleid is dan ook aanzienlijk breder dan de huidige levensloopregeling: het gaat in feite over de toekomstige invulling van de verzorgingsstaat. Tijdens de conferentie staan diverse instituties van de verzorgingsstaat centraal, allen bezien vanuit het levensloopperspectief. In een aantal presentaties gaan onderzoekers uit binnen- en buitenland in op recent onderzoek:

  • Hamish Low(Universiteit van Cambridge) weegt de voor- en nadelen van een verzekering tegen werkeloosheid af. Mensen zouden ook kunnen sparen of lenen om de periode van werkloosheid te overbruggen. Low laat zien voor hoeveel mensen dit een serieuze optie kan zijn, waarbij hij gebruik maakt van gegevens voor Canada.
  • Jan van Ours(Universiteit van Tilburg) bespreekt de arbeidsmarktmarkt voor ouderen. Hoe kunnen oudere werknemers een sterkere positie krijgen op de arbeidsmarkt en wat is de rol van ontslagbescherming daarbij? Van Ours betoogt dat loonprofielen die minder sterk oplopen met de leeftijd, een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan een beter functionerende arbeidsmarkt voor ouderen.
  • Paul de Hek(CPB) analyseert met een nieuw ontwikkeld simulatiemodel de uittreedkeuze van oudere werknemers in Nederland in het licht van diverse vormen van overheidsingrijpen, zoals het omzetten van de VUT in pre-pensioen, fiscalisering van de AOW en verhoging van de pensioenleeftijd.
  • Frederik Vermeulen(Universiteit van Tilburg) gaat in op de economische aspecten van samenwonen. Samenleven met een partner is niet alleen leuk, maar is ook economisch efficiënt, alleen al vanwege het feit dat mensen een huis delen. Vermeulen laat ook zien dat er binnen oudere huishoudens een forse herverdeling plaatsvindt tussen mannen en vrouwen. Oudere vrouwen die hun man verliezen, gaan er vaak flink op achteruit, wat bijvoorbeeld leidt tot armoede onder oudere weduwen.
  • Bas Jacobs (Erasmus Universiteit Rotterdam) verdedigt de stelling dat de negatieve effecten van de Europese welvaartsstaten op de arbeidsdeelname aanzienlijk groter zijn dan vaak wordt gedacht. De reden is dat in veel economische analyses geen of onvoldoende rekening wordt gehouden met de zichzelf-versterkende effecten van hoge belastingen op scholing, arbeidsparticipatie en vervroegde uittreding.

De conferentie wordt afgesloten met een Nederlandstalig beleidsgericht onderdeel, waarin Janneke Plantinga (Universiteit Utrecht) het levensloopbeleid in Nederland bespreekt en Peter Kooiman (CPB) een paneldiscussie leidt over de toekomst van de Nederlandse levensloopregeling en levensloopbeleid. Panelleden zijn Alexander Rinnooy Kan (SER), Joop Hartog (Universiteit van Amsterdam), Lans Bovenberg (Universiteit van Tilburg en Netspar) en Koen Caminada (Universiteit Leiden).

Noot voor de pers
De conferentie wordt gehouden in de Rijksacademie voor Financiën, Zeestraat 86-90 in Den Haag, van 9.15 tot 17.00 uur. Het Nederlandstalige beleidsgerichte deel met de inleiding van Plantinga en de paneldiscussie met o.a. Bovenberg en Rinnooy Kan begint om 15.30. Het volledige programma kunt u vinden op de website van Netspar.

Netspar is onderdeel van de Universiteit van Tilburg