1 januari 1996

Belastingen en uitkeringen in een niet-lineaire vergelijking

Dit onderzoeksmemorandum raamt een niet-lineaire loonvergelijking voor Nederland. De lange termijn vergelijking is afgeleid van een loononderhandelingsmodel waarin het alternatief voor werknemers inkomsten impliceert die zijn verdiend in de niet-belaste informele sector.

Het model houdt in dat de verschillende onderdelen van de fiscale wig dezelfde invloed uitoefenen op de loonkosten. Lonen zijn ook afhankelijk van de consumentenprijs, de producentenprijs, de arbeidsproductiviteit, de werkloosheidsgraad en de replacement rate. De manier waarop de laatste twee variabelen invloed hebben op de lonen houdt verband met elkaar. In het bijzonder neemt de druk op de lonen die wordt veroorzaakt door de replacment rate toe bij een stijgende werkloosheid. Bovendien wordt de matigende invloed van werkloosheid op de lonen minder als ook de replacement rate kleiner wordt.

Schattingsresultaten voor Nederland laten een zeer significant lange termijn effect zien van de belasting wig op de lonen. De impliciete elasticiteit van het gemiddelde belastingtarief is ongeveer 0,5. De marginale belastingdruk oefent een klein negatief effect uit op de lonen van -0,15. Beide elasticiteiten zijn min of meer stabiel in de schattingsperiode (1967-1993). De elasticiteit van de replacement rate en het werkloosheidspercentage, daarentegen, tonen een grote variatie. De elasticiteit van de replacement rate stijgt van 0,1 in de jaren zestig tot meer dan 0,5 in de jaren tachtig. De semi-elasticiteit van de werkloosheid varieert van -1,4 in de tweede helft van de jaren zeventig tot -2,7 in de tweede helft van de jaren zestig.

De lange termijn invloed op de loonkosten van de verschillende onderdelen van de fiscale wig - dat wil zeggen het premiepercentage voor sociale voorzieningen betaald door de werkgevers, het belastingtarief en het premiepercentage voor sociale voorzieningen betaald door de werknemers en de consumentenprijs - verschillen niet significant. Onze resultaten suggereren dat, in vergelijking met overheidssteun, sociale uitkeringen minder relevant zijn als alternatief voor werknemers bij de loononderhandelingen. Schattingen van de dynamische effecten laten zien dat het premiepercentage voor de sociale voorzieningen betaald door werkgevers een substantieel effect heeft op de loonkosten op de korte termijn, dat twee keer zo groot is als het korte termijn effect van het belastingtarief en premiepercentage voor sociale voorzieningen dat wordt betaald door werknemers. Echter, het grote effect is van korte duur, omdat het geschatte foutencorrectiemechanisme met zich meebrengt dat de lonen snel convergeren naar hun lange termijn niveau.

Dit is een Engelstalige publicatie.

Auteurs

Johan Graafland
Free Huizinga

Lees meer over