De invoering van een no-claimteruggaveregeling in de ZFW

Het kabinet heeft uiteindelijk gekozen voor een ander systeem, namelijk de no-claimteruggaveregeling. In het CEP 2004 is nog uitgegaan van een klassiek eigen risico, omdat de tijd te kort was om de no-claimteruggaveregeling te verwerken. Deze notitie documenteert een aantal varianten voor de introductie van een eigen risico die zijn gebruikt voor de Memorie van Toelichting van de no-claimteruggaveregeling.  De no- claimteruggaveregeling komt op veel punten overeen met een eigen risico. Waar de regelingen van elkaar verschillen zal daar in de tekst in kwalitatieve zin op worden ingegaan.

De wetswijziging van de Ziekenfondswet verplicht verzekeraars aan verzekerden een no-claimteruggaaf uit te keren indien verzekerden geen of weinig gebruik hebben gemaakt van zorg. Door de introductie van dit systeem zullen ziekenfondsen hun premie verhogen om aan deze uitkering te kunnen voldoen. Verzekeraars zullen iedere keer dat gebruik wordt gemaakt van een curatieve voorziening die onder de regeling valt, de kosten (geheel of gedeeltelijk) ten laste laten komen van de maximale no-claimteruggaaf.

Patiënten die aan het eind van het jaar het volledige bedrag niet hebben opgemaakt ontvangen het restant (de no-claimteruggaaf) retour. Voor deze vormgeving wordt gekozen omdat verzekerden dan een beroep op zorg kunnen doen zonder zich zorgen te maken over geld dat direct op tafel moet komen (dat is immers al betaald). Op deze manier lopen ziekenfondsen geen extra inningrisico. Hier staat tegenover dat de prikkel om zuinig met zorg om te gaan (het remgeldeffect) waarschijnlijk minder sterk zal zijn dan in een systeem waarin de patiënt direct moet betalen.

De berekeningen in deze notitie zijn uitgevoerd op basis van een eigen risico en geven dus een groter remgeldeffect dan de no-claimteruggaveregeling. In de praktijk betekent deze vormgeving van eigen betalingen dat de verzekeraar periodiek (bijvoorbeeld maandelijks) een deel van de maximale teruggaaf int, bijvoorbeeld in combinatie met de nominale opslagpremie. Daar staat tegenover dat door de financieringsverschuiving de nominale rekenpremie naar verwachting zal dalen, waarbij de daling ongeveer even groot is als de gemiddelde verwachte financieringsverschuiving op grond van een eigen risico. Ziekenfondsverzekerden die geen gebruik maken van curatieve voorzieningen gaan er dan financieel op vooruit; personen die de teruggaaf opmaken zijn netto betalers en voor de resterende groep wisselt het beeld.