Effecten van het kabinetsvoorstel voor het pgb

Aanleiding is de verwarring die is ontstaan over de berekeningen van VWS en Per Saldo, de vereniging van budgethouders. Ook vroegen de fracties de alternatieve voorstellen van Per Saldo door te rekenen.

In deze notitie gaat het CPB primair in op de financiële gevolgen van het kabinetsplan. Eerst schetsen we de berekening die VWS maakte, dan de berekening van Per Saldo. Dan volgt de berekening die het CPB zelf mede op basis van hun berekeningen heeft gemaakt. Voor de vergelijkbaarheid hanteren we voor alle drie hetzelfde rekenschema.

Niet altijd zijn goede cijfers beschikbaar. Met dat voorbehoud in gedachten is de conclusie van het CPB dat zonder deze maatregel de pgb uitgaven in 2015 3,5 mld euro zullen bedragen. Dat is 0,2 mld minder dan wat VWS raamt, 0,3 mld euro meer dan de raming van Per Saldo.

Volgens de berekening van VWS komen de awbz uitgaven door de maatregel 0,9 mld euro lager uit, volgens Per Saldo 0,4 mld hoger. Volgens het CPB bespaart de maatregel 0,6 mld euro. Daarbij is aangenomen dat de groep die zorg in natura gaat ontvangen minder zorg zal krijgen dan zonder de maatregel het geval zou zijn.

Door de maatregel verandert het zorgaanbod. Betaalde mantelzorg gaat vrijwel helemaal verdwijnen. Omgerekend naar hele jaren betekent het een verlies van ruim 40 dzd arbeidsjaren mantelzorg. Het wordt deels opgevangen door een toename van de professionele zorg met ruim 20 dzd arbeidsjaren. Daarnaast zal de onbetaalde mantelzorg toenemen, met hoeveel is niet nader onderzocht.

Per Saldo deed een zevental voorstellen. Een verkenning laat zien dat het om diverse interessante voorstellen gaat, maar dat ze niet allemaal voldoende concreet zijn om door te kunnen rekenen. Dat geldt bijvoorbeeld voor het voorstel om CIZ en de BJZ’s strenger te laten indiceren. Voor andere voorstellen ontbreken op dit moment voldoende gegevens. Bijvoorbeeld voor het voorstel om het maximum uurtarief voor mantelzorgers te halveren. Het voorstel om de keus voor een pgb te beperken tot langdurige en/of zwaardere zorgvraag bespaart bijna 0,1 mld euro. Het voorstel om de heffingssystematiek voor de eigen bijdragen aan te passen enkele tientallen miljoenen.

N.B. Als bijlage is opgenomen de de brief van het Centraal Planbureau inzake de PGB notitie, gericht aan Drs Chr. P. Buijink, Secretaris-Generaal van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Deze brief is een reactie van het CPB op een brief van de Secretaris-Generaal van het ministerie van EL&I over deze PGB notitie, gericht aan het CPB.