20 november 2007

Groenboek 'Aanpassing aan klimaatverandering in Europa - mogelijkheden voor EU-actie'

Op verzoek van de vaste kamercommissie voor Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer heeft het CPB een quick scan uitgevoerd van het Groenboek van de Europese Commissie 'Aanpassing aan klimaatverandering in Europa - mogelijkheden voor EU-actie' (COM (2007) 354)'.

De EU zal zich, volgens het Groenboek, aan moeten passen aan een veranderend klimaat. En dus ook Nederland. Het CPB onderschrijft de noodzaak van aanpassen. Uit diverse modelberekeningen blijkt inderdaad dat tijdige aanpassingen de schade als gevolg van de onvermijdelijke veranderingen van het klimaat aanzienlijk kunnen reduceren. Het Groenboek benoemt in dit verband de belangrijkste aandachtsgebieden. Voor Nederland zijn vooral de stijging van de zeespiegel en de hogere rivierafvoeren van belang.

Het Groenboek stelt diverse acties voor, waaronder beloftes over toekomstige EU-richtlijnen. De acties en de beloofde richtlijnen zijn in het Groenboek nog te algemeen geformuleerd en te weinig uitgewerkt om enigszins nauwkeurig te kunnen beoordelen wat de economische implicaties ervan zullen zijn voor Nederland. In potentie kunnen de gevolgen van sommige van die acties verstrekkend zijn. Alleen dat is al reden genoeg om de EU-discussie nauwgezet te volgen en, zonodig, te beïnvloeden.

Daarbij is het vanuit een oogpunt van effectiviteit en efficiëntie verstandig om bij de te verwachten meer concrete EU-voorstellen, telkens twee vragen te stellen. Ten eerste: is overheidsingrijpen op deze gebieden nodig, of kan de aanpassing beter via de markt verlopen? En, ten tweede, als overheidsingrijpen in de rede ligt, vraagt de aanpassing dan om nationaal of om Europees beleid (subsidiariteit)? Het Groenboek biedt wat dit betreft geen zicht op een helder afwegingskader. Op het niveau waarop de acties in het Groenboek geformuleerd zijn, lijkt er overigens geen strijdigheid met hetgeen in de nationale adaptatiestrategie wordt aangekondigd. In de bijlage zijn bovenstaande kanttekeningen bij het Groenboek nader uitgewerkt.