17 april 2023

Nationale productiviteitsmonitor 2022

De dip in de productiviteitsgroei in 2020 is gevolgd door een sterk herstel in 2021. Zoals in de meeste jaren wordt de groei van de arbeidsproductiviteit in 2021 vooral gedreven door de groei van de Totale Factor Productiviteit (TFP). Het herstel is vooral toe te schrijven aan de productiviteitsgroei in de bedrijfstakken gezondheidszorg en industrie. Bedrijfstakken met een hoge gemiddelde TFP-groei in de periode 1996-2021 worden gekenmerkt door zowel een hoge exportintensiteit als een hoge r&d-intensiteit.

We vinden dat digitalisering mogelijk heeft bijgedragen aan het snelle omzetherstel van succesvolle bedrijven in 2020. Dit eerste speciale thema is gebaseerd op Freeman en Bettendorf (2023). De constatering dat bedrijven binnen sectoren heel verschillend hebben gepresteerd in 2020, roept de vraag op of bedrijven die meer gedigitaliseerd waren vóór de pandemie een hogere omzetgroei hebben gerealiseerd. We vinden dat de omzet sterker is gestegen voor bedrijven met een groter aandeel telewerkers in 2019. We vinden geen bewijs dat bedrijven met goede startposities door investeringen in ICT en software weerbaarder waren dan andere bedrijven in 2020.

Door het uitgebreide steunpakket in 2020 zijn relatief meer stopzettingen van laagproductieve bedrijven voorkomen. Het tweede speciale thema is gebaseerd op Davies e.a. (2023). Statistieken tonen duidelijk aan dat door de steunmaatregelen meer opheffingen van laagproductieve bedrijven zijn voorkomen dan van hoogproductieve bedrijven. Een meer verfijnde analyse houdt rekening met de bevinding dat niet-levensvatbare bedrijven minder vaak steun hebben ontvangen dan levensvatbare bedrijven. Ook deze analyse vindt een negatieve relatie tussen het aantal stopzettingen dat voorkomen is en productiviteit. Het steunpakket verminderde dus de productiviteitsgroei door ten minste de stopzetting van minder levensvatbare bedrijven uit te stellen.

Wij danken het CBS voor de input voor dit onderzoeksrapport.

Lees meer over