Risicorapportage Financiële Markten 2025
Risicorapportage: geopolitieke onzekerheid vraagt om nauwere Europese samenwerking
Pieter Hasekamp, directeur Centraal Planbureau: “Nederland kent een goede uitgangspositie, maar blijft kwetsbaar voor financiële schokken, vooral via indirecte kanalen zoals vertrouwenseffecten en de gevolgen daarvan voor economische activiteit. Dat vraagt om meer Europese samenwerking om ambities te kunnen realiseren en weerbaarder te worden.”
De geopolitieke onzekerheid kan leiden tot nieuwe beursschommelingen, stijgende risicopremies, groei van het aantal wanbetalingen, minder mogelijkheden voor bedrijfsfinancieringen en minder economische groei wereldwijd.
Nederland financieel degelijk
De financiële situatie van Nederland is relatief gunstig. De overheidsschuld is een van de laagste van Europa. Het schuldniveau van bedrijven is gedaald en het aantal faillissementen ligt relatief laag. Ook de schuldpositie van huishoudens is verbeterd.
Voldoende buffers bij banken, verzekeraars en pensioenfondsen
De kapitaal- en liquiditeitsbuffers van Nederlandse financiële instellingen zijn solide. Daardoor kan het financiële stelsel behoorlijke schokken aan. In eerdere crises bleek internationale samenwerking belangrijk om de gevolgen te dempen. De geopolitieke onzekerheid kan gecoördineerd optreden van overheden en organisaties als het Internationale Monetaire Fonds (IMF) wereldwijd bemoeilijken. Dat maakt financiële markten minder weerbaar.
Onzekerheid noopt tot meer Europese samenwerking
Grensoverschrijdende problemen binnen Europa – zoals veiligheid, klimaat en innovatie – vragen om oplossingen op Europees niveau. De hoge en stijgende overheidsschulden in een aantal EU-lidstaten kunnen die oplossingen in de weg zitten. EU-bonds zouden de benodigde investeringen kunnen lostrekken, maar deze EU-bonds moeten wel gekoppeld worden aan duidelijke voorwaarden over bijvoorbeeld structurele hervormingen binnen lidstaten. Anders zouden landen minder druk kunnen ervaren om hun overheidsbegroting op orde te brengen.
Directe financiële verwevenheid met Verenigde Staten beperkt
De nevenpublicatie van de risicorapportage gaat in op de financiële verwevenheid met de Verenigde Staten. De directe banden van Nederlandse banken en verzekeraars met de Amerikaanse economie zijn beperkt. De Nederlandse financiële sector lijst schommelingen in de Amerikaanse economie goed te kunnen opvangen. Een groter probleem ontstaat wanneer een financiële crisis in Amerika leidt tot wereldwijde onzekerheid, stijgende rentes en lagere economische groei. Dat kan leiden tot financiële instabiliteit wereldwijd, die ook Nederlandse financiële instellingen raakt.
Toelichting in Tweede Kamer
CPB-directeur Pieter Hasekamp licht de Risicorapportage financiële markten 2025 op dinsdag 27 mei toe tijdens een rondetafelgesprek met de vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer.
Contactpersonen
Het CPB publiceerde naast de Risicorapportage financiële markten 2025 ook een studie naar de financiële verwevenheden van Nederland met de Verenigde staten.
Downloads
Samenvattende infographic Auteurs
