Economische groei trekt stevig aan

De gezinsbestedingen nemen toe door herstel van de koopkracht en groei van de werkgelegenheid. Daarnaast stijgen de investeringen en de uitvoer. De werkloosheid daalt in rap tempo. De overheidsbegroting is volgend jaar vrijwel in evenwicht.

Dit zijn enkele hoofdpunten uit de vandaag openbaar gemaakte korte-termijnraming van het CPB. De economische vooruitzichten zijn gepubliceerd in de CPB Nieuwsbrief 2006/2.

Gunstig internationaal beeld
De internationale economische vooruitzichten, die voor de ontwikkeling van de Nederlandse economie bepalend zijn, zijn gunstig voor 2006 en 2007. De groei in de VS trok in het eerste kwartaal fors aan, na eind vorig jaar te zijn gedrukt door de orkanen Katrina en Rita. Doordat het monetaire beleid niet langer expansief is en de kapitaalmarktrentes duidelijk zijn gestegen, zal de groei volgend jaar naar verwachting wel wat afvlakken. De opkomende Aziatische economieën blijven zich in beide jaren zeer dynamisch ontwikkelen.

De groei van het bruto binnenlands product (BBP) in het eurogebied loopt naar verwachting op van 1,3% in 2005 tot 2,25% in 2006, het hoogste groeicijfer sinds 2000. De belangrijkste bijdrage komt van de uitvoer en de investeringen. Komend jaar valt de BBP-groei in het eurogebied naar verwachting licht terug, voornamelijk door het restrictieve begrotingsbeleid in Duitsland, de recente appreciatie van de euro en de voorziene renteverhogingen.

Recordprijs olie
De olieprijs steeg dit jaar verder, tot circa 70 dollar per vat Brent in april en mei. Deze hoge prijs is zowel het gevolg van politieke ontwikkelingen die de onzekerheid over het toekomstige aanbod hebben vergroot als van de stevige vraagtoename gedurende de afgelopen jaren bij een relatief beperkte aanbodstijging. Voor 2007 is gerekend met een blijvend hoge olieprijs van 70 dollar per vat.

Nederlandse economie floreert door toename binnenlandse bestedingen...
Het CPB verwacht dat de economische groei dit jaar 3% bedraagt en volgend jaar iets terugvalt naar 2,75%. In tegenstelling tot voorgaande jaren zullen de totale binnenlandse bestedingen (consumptie, investeringen en overheidsuitgaven) weer een substantiële bijdrage leveren. Het totaal beschikbaar inkomen van gezinnen stijgt door een herstel van de werkgelegenheid en de koopkracht. Dit heeft een positief effect op de groei van de particuliere consumptie in beide ramingsjaren.

De bedrijfsinvesteringen nemen vermoedelijk fors toe. Het producenten-vertrouwen bereikte in april het hoogste niveau sinds 2000. De verwachte opleving van de productiegroei zorgt voor een stijging van de bezettingsgraad en de winstgevendheid. Vooral in machines en computers wordt dit jaar meer geïnvesteerd; resultaat is dat de totale bedrijfsinvesteringen met 8,5% kunnen toenemen. Volgend jaar vertraagt deze groei naar verwachting tot 4%, vooral door minder investeringen in de luchtvaartsector en het openbaar vervoer.

...en meer uitvoer
De uitvoer blijft in zowel 2006 als 2007 een aanzienlijke bijdrage leveren aan de economische groei. Vooral de aantrekkende Europese economie speelt hierbij een belangrijke rol. Daarnaast zal de prijsconcurrentiepositie naar verwachting in 2007 voor het eerst dit decennium een bescheiden verbetering laten zien. De in Nederland geproduceerde uitvoer zal in 2006 het hoogste groeicijfer sinds 2000 bereiken.

De stormachtige expansie van de wederuitvoer gaat ook in 2006 en 2007 onverminderd door. Gestuwd door de opkomst van China als fabrikant van met name consumentenelektronica neemt de wederuitvoer naar verwachting in beide jaren met dubbele cijfers toe.

Werkloosheid daalt in rap tempo
De werkloosheid is sinds eind 2005 aanzienlijk gedaald. Voor het eerst sinds 2002 neemt de werkgelegenheid substantieel toe. Volgend jaar trekt deze naar verwachting flink verder aan. De werkloosheid neemt hierdoor in twee jaar tijd met 135 000 personen af, een daling van bijna 30%. De daling is volgend jaar het sterkst, omdat de werkgelegenheid altijd met enige vertraging reageert op de productie.

Loon- en prijsstijgingen blijven gematigd
De inflatie, die vorig jaar nog uitkwam op 1,7%, wordt voor dit jaar geraamd op 1,25%. Het afschaffen van het gebruikersdeel van de onroerend-zaakbelasting (OZB) heeft dit jaar een drukkend effect, maar volgend jaar niet meer. Ook de arbeidskosten per eenheid product stuwen de inflatie in 2007 op. Daartegenover staat dat de prijs van energie dan vermoedelijk minder bijdraagt aan de prijsstijging. Per saldo komt de inflatie volgend jaar naar verwachting uit op 1,5%.

De contractloonstijging ligt in beide ramingsjaren naar verwachting iets boven de inflatie. Vooral als gevolg van de dalende werkloosheid versnelt de contractloonstijging van 1¾% dit jaar naar 2% volgend jaar.

Begrotingssaldo nadert evenwicht
Het begrotingstekort, dat in 2003 nog ruim 3% bedroeg, verdwijnt als sneeuw voor de zon. Voor dit en volgend jaar wordt, ondanks extra uitgaven wegens intensiveringen, nog slechts een klein tekort verwacht. Dit komt mede door extra gasbaten door de hoge olieprijs, het aantrekken van de conjunctuur en het effect van eerder genomen beleidsmaatregelen om het aantal uitkeringen terug te dringen.

Verder in CPB Nieuwsbrief 2006/2
Naast de economische vooruitzichten voor 2006 en 2007 bevat dit nummer van de CPB Nieuwsbrief een column van directeur Coen Teulings over een mogelijke tweede stap in de stelselherziening zorg, alsmede artikelen over: het groeipotentieel van de Nederlandse economie op de middellange termijn; het budgettair beeld in de volgende kabinetsperiode; de zorguitgaven, ook in de volgende kabinetsperiode; SAFFIER, het CPB-model voor de korte en de middellange termijn; pensioensparen en levensloop; de effecten van de nieuwe bijstandswet op in- en uitstroom; en kinderopvang en betaald ouderschapsverlof. Voorts bevat de Nieuwsbrief een overzicht van de CPB-publicaties van de afgelopen maanden.