2 mei 2016

Een empirisch onderzoek naar het effect van algemeen verbindendverklaring op lonen

In dit Engelstalige achtergronddocument schatten we het effect van algemeen verbindend verklaren (avv) van bedrijfstakcao’s op lonen. Het onderzoek is een verbetering tegenover eerder Nederlands onderzoek omdat we weten welke werknemers onder een cao vallen die algemeen verbindend is verklaard.

We vinden dat werknemers die onder een cao met avv vallen, tussen de 1 tot 2% meer verdienen dan vergelijkbare werknemers die onder een cao zonder avv vallen. Het verschil in beloning is ongeveer 4% in 2006 en 2007 en daalt naar 0% in 2010 en 2011. De daling van het verschil valt samen met de grote recessie.

De resultaten zijn deels in lijn met de theorie over marktmacht van vakbonden omdat lonen hoger zijn tijdens hoogconjunctuur en deels met de theorie over coördinatie omdat lonen niet hoger zijn tijdens laagconjunctuur (Villaneuva, 2015, Teulings en Hartog, 1998). De daling van het verschil kan ook deels verklaard worden door economische trends zoals globalisering, technologische vooruitgang en de afname van het vakbondslidmaatschap, waardoor arbeidsmarkten flexibeler worden en de onderhandelingsmacht van vakbonden in sommige sectoren afneemt. Het is een open vraag of onze resultaten als oorzakelijk geïnterpreteerd kunnen worden. Toekomstig onderzoek kan de timing van avv gebruiken om een oorzakelijk effect van avv vast te stellen. Daarnaast is onderzoek naar het effect van avv op de werkgelegenheid interessant.