6 maart 2006

Een vergelijking voor de voorraadvorming in SAFFIER

Het was de hoogste tijd om weer eens naar de voorraadvorming te kijken. De bestaande vergelijking maakte al deel uit van FKSEC, het macro-economische model dat meer dan tien jaar geleden in gebruik werd genomen.

In dit memorandum maken we een nieuwe vergelijking voor de veranderingen in voorraden in SAFFIER, het CPB-model voor korte- en middellange-termijnanalyses.  In het gehanteerde voorraadmodel kunnen bedrijven in de eerste plaats de voorraden gebruiken als buffer om schokken in de afzet op te vangen ('production smoothing'). Tegelijkertijd willen bedrijven een vast aandeel van de afzet in voorraad hebben om te voorkomen dat ze 'nee' moeten verkopen aan klanten ('stockout avoidance'). Ook kunnen bedrijven de voorraden gebruiken om veel te produceren als de productiekosten laag zijn en omgekeerd ('cost smoothing'). Ten slotte kunnen hogere of lagere voorraadkosten leiden tot lagere of hogere voorraden.

Uit de schattingen blijkt dat op de heel korte termijn een toename van de afzet leidt tot een lagere voorraadvorming. Bedrijven passen hun productie geleidelijk aan. Op de wat langere termijn bestaat wel een positieve relatie tussen afzet en voorraden, omdat bedrijven een vast percentage van de afzet in voorraad willen hebben. De voorraadvorming gedraagt zich op de wat langere termijn dus procyclisch. Een toename van de productiekosten leidt tot minder voorraadvorming, een toename van de verwachte productiekosten juist tot meer. Verder verlagen ondernemers bij een stijgende reële rente hun voorraden. De geschatte effecten van productiekosten en rente zijn echter klein en hebben grote standaardfouten.

Auteurs

Barthold Kuipers