End user prices in liberalised energy markets
Concurrentie leidt tot lagere energie-uitgaven
Bovenstaande conclusies zijn te vinden in CPB Discussion Paper 16, End user prices in liberalised energy markets'.
De publicatie beschrijft een model voor de groot- en detailhandel in aardgas en elektriciteit na het vrijgeven van de markten voor deze energiedragers. Het onderzoek laat zien dat detailhandelaren de prijzen per eenheid product relateren aan de inkoopprijs, terwijl ze hun marges behalen op het vastrecht, het maandelijkse bedrag dat een eindgebruiker betaalt. De reden hiervoor is dat verhoging van de prijs per eenheid product leidt tot minder gebruik, terwijl dit bij een verhoging van de maandelijkse betaling niet het geval is. In een competitieve markt gebruiken detailhandelaren het vastrecht om marktaandeel te veroveren.
Simulaties met het model geven aan dat de gemiddelde prijs van energie voor eindgebruikers lager is naarmate er meer detailhandelaren op de markt komen. Ook lagere kosten voor één of meer van de detailhandelaren en lagere overstapdrempels leiden tot lagere gemiddelde prijzen.
De conclusie dat gemiddelde eindgebruikersprijzen dalen geldt bij een gegeven inkoopprijs. Eerder dit jaar, in de publicatie Economie, energie en milieu: Een verkenning tot 2010, gaf het CPB aan dat de concentratie onder elektriciteitsproducenten waarschijnlijk leidt tot een toename van die inkoopprijs. Dit leidt ertoe dat grootverbruikers geconfronteerd worden met een bescheiden prijsstijging (in 2010 circa 2 procent boven het niveau in 2000). Voor kleinverbruikers, waar het vastrecht een groter deel van de uitgaven beslaat, daalt de gemiddelde prijs van elektriciteit in dezelfde periode met ongeveer 3½ procent. Voor aardgas, waar naast het vastrecht ook de prijs per eenheid product daalt, dalen de gemiddelde prijzen voor groot- en kleinverbruikers met 18 respectievelijk 9 procent.
Nu de Europese energiemarkten geleidelijk geliberaliseerd worden, vindt er bij de prijsvorming een verschuiving plaats van een 'cost-plus' oriëntatie naar marktprijzen.
We ontwikkelen een model voor groot- en detailhandelsmarkten in Europa, gebaseerd op Bertrand-concurrentie met dubbele tarieven (stuksprijs en abonnement) en overstapkosten.
We gebruiken het model om eindgebruikersprijzen voor gas en elektriciteit te voorspellen en komen tot de conclusie dat de invoering van concurrentie in de detailhandel voor energie leidt tot een verlaging van de abonnementsprijzen, waarmee de totale kosten voor eindgebruikers afnemen. Dit effect wordt sterker naarmate het aantal toetreders groter is,m een van de detaillisten een kostenvoordeel heeft, of de overstapkosten kleiner zijn.
Downloads
