12 januari 2021

De comparatieve voordelen van Nederlandse steden

De internationale handelsliteratuur behandelt landen in de regel als dimensieloze punten en neemt daarbij verschillen binnen een land niet mee. Deze sterke aanname hoeft echter niet altijd op te gaan. Binnenlandse verschillen kunnen betekenen dat sommige regio’s in een land op de korte termijn harder geraakt worden dan andere regio’s door handelsschokken als Brexit en de handelsoorlog tussen de VS en China. We analyseren de regionale component van de Nederlandse internationale handel op vier aspecten en concluderen dat geografische spreiding van activiteiten er in Nederland toe doet.
Erasmusbrug in Rotterdam

We doen dit aan de hand van comparatieve exportvoordelen: wat exporteert een regio naar verhouding veel, vergeleken met andere landen of met de wereld? Een comparatief exportvoordeel is een indicatie dat een sector op een bepaalde locatie sterk ontwikkeld is. Om deze voordelen te bepalen,  delen we Nederland in 22 Nederlandse steden en 4 landelijke gebieden in en analyseren 83 sectoren. 

Allereerst vinden we aanwijzingen dat de Nederlandse handelsstromen op nationaal niveau niet beïnvloed worden door een lokale concentratie van de hoog- en laagopgeleide beroepsbevolking. Een verklaring hiervoor is de grote arbeidsmobiliteit binnen Nederland en afwezigheid van barrières (o.a. cultuur, taal, afstand). 

Desondanks vinden we in negentig procent van de gevallen een significant verschil in de comparatieve sterkten en zwakten als we locaties onderling met elkaar vergelijken. Locatiekenmerken als bevolkingsdichtheid en afstand tot Schiphol en de haven van Rotterdam dragen slechts in geringe mate bij aan het verklaren van lokale comparatieve voordelen van sectoren. De mate waarin opleidingsniveau van de beroepsbevolking overeenkomt met die van werknemers heeft daarentegen wel enige verklarende kracht, in overeenstemming met de bestaande literatuur op landniveau.

Ten slotte bestaan er ‘lokale kampioenen’, die bij een analyse op landelijk niveau niet in beeld zouden komen. Dit zijn sectoren die op ten minste één locatie wél een comparatief voordeel hebben ten opzichte van de wereld waar Nederland als land dat niet heeft.

Auteurs

Steven Brakman (RUG)
Charles van Marrewijk (UU)

Lees meer over