18 maart 2019

Markups van bedrijven in Nederland

Deze CPB Notitie geeft inzicht in hoe markups zich hebben ontwikkeld in Nederland in de periode 2006-2015. De markup is berekend voor de hele economie en per sector (bedrijfstak) voor goederen en diensten die verkocht worden door bedrijven die produceren in Nederland. Markups zijn simpelweg de ratio van de verkoopprijs en marginale kosten. Als het verschil tussen de prijzen die bedrijven vragen en de marginale kosten toeneemt, dan stijgen de markups van deze bedrijven. Deze stijgende markups kunnen een uiting zijn van grotere marktmacht en verminderde concurrentie en daarmee leiden tot minder innovatie en lagere productiviteitsgroei.
No title

Wij vinden voor Nederland dat de meeste sectoren geen stijgende markups laten zien in de periode 2006-2015 op basis van NFO data. Het gewogen gemiddelde van de markups in Nederland kent hierdoor een nagenoeg vlakke ontwikkeling. Voor beursgenoteerde multinationals met geconsolideerde balansen vinden wij, als we voor uitschieters corrigeren, licht stijgende markups na 2012, op basis van WorldScope data.

Samen met het feit dat er in Europa minder superstar firms zijn, lijkt dit er op te wijzen dat de ontwikkeling van toenemende marktmacht van een klein aantal bedrijven, die in de VS gaande is, niet voor Nederland geldt. De verklaring die in de internationale literatuur wordt gegeven voor vertraagde productiviteitsgroei, namelijk stijgende markups die wijzen op toegenomen marktmacht van een klein aantal superstar firms en daardoor afnemende competitie, geldt dus niet voor Nederland.

18 maart 2019
Deze studie analyseert hoe markups van bedrijven zich hebben ontwikkeld in Nederland. Markups worden gemeten als de ratio tussen de verkoopprijs en marginale kosten. Dit document bespreekt in detail de methodologie, resultaten en literatuur die in Meijerink et al. (2019) worden gebruikt. Het laat ook resultaten zien van aanvullend en verdiepend onderzoek.

Veel recente empirische studies laten een scherpe stijging van de gemiddelde markup zien in Amerika en Europa die gedreven wordt door de bedrijven die de hoogste markups hebben (De Loecker en Eeckhout, 2017 ,2018; Calligaris et al., 2018; Diez et al., 2018). De stijgende marktmacht wordt onder meer gekoppeld aan de vertraging van de productiviteitsgroei in Amerika .

Wij vinden de volgende resultaten voor Nederland, op basis van bedrijfsdata. Ten eerste, de (gewogen) gemiddelde markup in Nederland stijgt niet tussen 2006-2016. We vinden wel dat markups vooral stijgen bij bedrijven die in de top van de markup verdeling zitten. Maar die stijging is ver onder het niveau dat in andere studies wordt gevonden. Ten tweede, markups zijn hoger in dienstensectoren dan in industriesectoren. Bovendien is de spreiding groter binnen de dienstensectoren, wat duidt op een grotere heterogeniteit van markups tussen bedrijven. Ten derde, aparte schattingen voor grote en kleine bedrijven geven een hogere (lagere) markup voor grote (kleine) bedrijven. Tot slot gebruiken wij verschillende methodes en datasets om de gevoeligheid van onze resultaten te testen. Wij vinden dat de hoofdconclusies ongewijzigd blijven.