3 maart 2022

Van coronasteun naar generiek beleid: Inzichten voor een langetermijnstrategie

Scenario-analyse: regulier beleid kan economische gevolgen corona opvangen

Persbericht

Het coronasteunbeleid voor bedrijven en werkenden stopt per 1 april 2022. Eventuele nieuwe economische schokken als gevolg van corona kunnen het beste worden opgevangen met regulier beleid (“automatische stabilisatoren”). Het is vanuit economisch perspectief onverstandig om bij nieuwe coronaschokken opnieuw overheidssteun te geven. Juist in scenario’s waarin coronagolven terugkomen, zijn structurele aanpassingen noodzakelijk. Steun vertraagt dat proces. Alleen in uitzonderlijke situaties zou sectorspecifieke steun kunnen worden overwogen, al kleven ook hier nadelen aan. Tot deze analyse komt het CPB in de coronapublicatie ‘Van coronasteun naar generiek beleid: Inzichten voor een langetermijnstrategie’ die op 3 maart is verschenen.

Lees het hele persbericht

Bedrijven weten nu veel beter dan aan het begin van de pandemie wat de gevolgen van een besmettingsgolf kunnen zijn. Hierdoor kunnen zij zich er beter op voorbereiden, bijvoorbeeld via het veerkrachtiger maken van het verdienmodel of het anders verdelen van risico’s en kosten met toeleveranciers en afnemers. Het geven van overheidssteun, of de verwachting dat deze steun gegeven zal worden, stelt aanpassingen van bedrijven uit. Hierdoor stappen werknemers niet over naar een baan op een plek waar ze harder nodig zijn. Door tijdig en duidelijk aan te kondigen dat de overheid geen subsidies meer uitkeert, weten bedrijven en werknemers op tijd waar ze rekening mee moeten houden en ontstaat een grotere economische prikkel voor het doen van tijdige aanpassingen.

Geen nieuw steunbeleid

De macro-economische gevolgen van de pandemie zijn de afgelopen twee jaar relatief beperkt gebleven. Dit kwam doordat de economie veerkrachtig bleek. De overheid kan nieuwe economische schokken die samenhangen met corona daarom beter opvangen met regulier beleid. Alleen in een worstcase-scenario kan de overheid tijdelijke en gerichte noodsteun overwegen, bijvoorbeeld in de vorm van een noodlening als er een ernstige nieuwe variant uitbreekt en het land weer grotendeels op slot moet. Het CPB wijst erop dat sectorspecifieke steun op uitvoeringsproblemen kan stuiten en grotendeels dezelfde doelmatigheidsproblemen kent als generieke steun. In de praktijk zal de groep bedrijven die door corona een omzetschok heeft, levensvatbaar is én geen andere mogelijkheden heeft om de schok op te vangen, moeilijk af te bakenen zijn. En ook deze vorm van steun neemt de prikkel tot aanpassingen weg.

Aanpassing faciliteren

De aanpassing naar de nieuwe situatie leidt voor bedrijven en werknemers onvermijdelijk tot meer dynamiek, aanpassingen en fricties. De overheid kan deze transitie ondersteunen door het faciliteren van schuldsanering van levensvatbare bedrijven. Werknemers kunnen geholpen worden met omscholing, werk-naar-werkbegeleiding en/of mobiliteitssubsidies.