17 augustus 2023

Actualisatie Verkenning middellange termijn tot en met 2028 (augustus 2023)

De augustusraming (concept-Macro Economische Verkenning 2024) vormt de basis voor de laatste besluiten die het kabinet deze maand neemt voor de rijksbegroting 2024, die verschijnt op Prinsjesdag. Het CPB publiceert daarnaast ook deze middellangetermijnraming, tot en met 2028, die tevens als basis dient voor de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s.
Verkenning 2025-2028

Lees meer over deze 'doorkijk naar 2028' in hoofdstuk 2 van de concept-Macro Economische Verkenning 2024.

Kerngegevenstabel tot en met 2028

Internationale economie
  2014/2017 2018/2021 2022/2024 2025/2028
Relevant wereldhandelsvolume goederen en diensten (%) 4,8 1,8 3,8 2,6
Concurrentenprijs (goederen en diensten, exclusief grond- en brandstoffen (%) 1,8 1,7 4,9 1,5
Olieprijs (dollars per vat, niveau in eindjaar) 54,3 70,7 76,3 66,7
Eurokoers (dollar per euro, niveau in eindjaar) 1,13 1,18 1,11 1,16
Lange rente Nederland (niveau in eindjaar in %) 0,5 -0,3 2,8 2,7
Volume bbp en bestedingen
  2014/2017 2018/2021 2022/2024 2025/2028
Bruto binnenlands product (bbp, economische groei, %) 2,1 1,6 2,1 1,1
Consumptie huishoudens (%) 1,4 0,2 3,1 1,8
Consumptie overheid (%) 0,7 2,8 2,3 1,6
Investeringen (inclusief voorraden, %) 5,5 2,3 1,2 1,7
Uitvoer van goederen en diensten (%) 5,0 2,4 2,3 2,2
Invoer van goederen en diensten (%) 5,3 2,2 2,6 3,0
Prijzen, lonen, koopkracht en armoede (toelichting/begrippen)
  2014/2017 2018/2021 2022/2024 2025/2028
Prijs bruto binnenlands product (%) 0,7 2,6 5,1 2,6
Uitvoerprijs goederen en diensten (%) -1,0 2,0 7,0 0,8
Invoerprijs goederen en diensten (%) -1,4 2,0 7,6 0,5
Inflatie, nationale consumentenprijsindex (cpi, %) 0,8 2,1 5,9 2,4
Alternatieve cpi (koopkracht- en armoedecijfers) (a)   1,9 6,0 2,4
Inflatie (geharmoniseerde consumentenprijsindex, hicp, %) 0,5 2,0 6,5 2,2
Loonvoet bedrijven (per uur, %) (b) 0,6 3,1 5,4 4,5
Cao-loon bedrijven (%) 1,3 2,3 4,9 4,1
Koopkracht, statisch, mediaan alle huishoudens (%)(c) 1,3 1,1 -0,5 0,9
Personen in armoede (niveau in eindjaar in %) (c,d) 5,4 6,1 5,7 6,1
Arbeidsmarkt
  2014/2017 2018/2021 2022/2024 2025/2028
Beroepsbevolking (%) 0,3 1,0 1,7 0,2
Werkzame beroepsbevolking (%) 0,9 1,4 1,8 0,0
Werkloze beroepsbevolking (in duizenden personen, niveau in eindjaar) 546 408 410 495
Werkloze beroepsbevolking (niveau in eindjaar in % beroepsbevolking) 5,9 4,2 4,0 4,8
Werkgelegenheid (in uren, %) 1,6 1,1 1,9 0,1
Overig
  2014/2017 2018/2021 2022/2024 2025/2028
Arbeidsinkomensquote bedrijven (niveau in eindjaar in %) 73,3 72,9 71,5 73,2
Arbeidsproductiviteit bedrijven (per uur, %) 0,5 0,8 0,3 0,9
Individuele spaarquote (niveau in eindjaar in % beschikbaar inkomen) 3,5 11,2 8,8 9,8
Saldo lopende rekening (niveau in eindjaar in % bbp) 8,9 12,1 8,6 7,1
Collectieve sector (toelichting/begrippen)
  2014/2017 2018/2021 2022/2024 2025/2028
EMU-saldo (niveau in eindjaar in % bbp) 1,4 -2,3 -2,4 -3,9
EMU-schuld (ultimo eindjaar in % bbp) 57,0 51,7 47,4 54,3
Collectieve lasten (niveau in eindjaar in % bbp) 38,7 39,2 38,3 39,0
Bruto collectieve uitgaven (niveau in eindjaar in % bbp) 42,9 46,5 44,6 46,7

Aanvullende kerngegevens

Investeringen en uitvoer
  2014/2017 2018/2021 2022/2024 2025/2028
Bruto investeringen bedrijvensector (exclusief woningen, %) 3,5 1,9 4,2 0,9
Investeringen bedrijven in woningen (%) 14,9 4,4 -1,9 1,0
Uitvoer van binnenslands geproduceerde goederen en diensten (exclusief energie, %) 5,3 0,5 2,1 2,0
Wederuitvoer (exclusief energie, %) 6,1 6,1 2,4 2,5
Prijzen, overheid, afgeleide cpi en cao-loon marktsector (toelichting/begrippen)
  2014/2017 2018/2021 2022/2024 2025/2028
Uitvoerprijs goederen en diensten, exclusief energie (%) 0,2 1,7 5,7 1,6
Afgeleide nationale consumentenprijsindex (cpi, %) 0,7 1,7 6,1 2,4
Loonvoet sector overheid (%) (c) 1,9 2,3 6,1 4,7
Prijs overheidsconsumptie, beloning werknemers (%) (e) 1,3 2,7 4,8 4,4
Prijs materiële overheidsconsumptie (imoc, %) 0,3 2,6 5,3 2,0
Prijs intermediair verbruik (%) 1,4 2,4 5,4 2,2
Prijs bruto overheidsinvesteringen (iboi, %) 0,3 2,3 4,5 1,9
Prijs nationale bestedingen (%) 0,6 2,6 5,3 2,5
Prijs toegevoegde waarde bedrijven (%) 0,5 2,2 5,3 2,7
Cao-loon marktsector (%) 1,3 2,3 4,8 4,1
Diverse kerngegevens (in niveaus) (toelichting/begrippen)
  2014/2017 2018/2021 2022/2024 2025/2028
Bruto binnenlands product (bbp, in miljarden euro's) 738,1 870,6 1077,2 1249,1
Kinderen in armoede (%) (f) 7,6 7,2 7,0 8,0
Bevolking (in duizenden personen) 17082 17475 18000 18420
Beroepsbevolking (in duizenden personen) 9290 9663 10175 10265
Bruto modaal inkomen (euro) 34000 37000 44000 52500
EMU-saldo structureel (EC-methode, % bbp, eindjaar) 0,7 -2,1 -2,2 -3,3

(a) Bij de alternatieve cpi wordt rekening gehouden met prijzen van zowel nieuwe als bestaande energiecontracten. Zie par. 1.4 van het CEP-2023-Verdiepingsdocument (link) voor meer toelichting op de alternatieve cpi-reeks en zie CBS (link).

(b) De loonkostensubsidie NOW, en de continuïteitsbijdrage in de zorg, hebben een opwaarts effect op de loonvoetmutatie bedrijven in 2020 van 3,3%-punt en een neerwaarts effect van 1,6%-punt in 2021 en 2022.

(c) Bij de mediane koopkrachtcijfers en de personen in armoede is rekening gehouden met de alternatieve cpi.

(d) De ratio van het aantal personen in huishoudens onder de armoedegrens en het totaal aantal personen. Het niet-veel-maar-toereikend criterium van het Sociaal en Cultureel Planbureau is als armoedegrens gehanteerd.

(e) De sluiting van delen van de overheid, in combinatie met doorbetaling van salarissen, en de loonkostensubsidie NOW hebben een opwaarts effect op de mutatie in 2020 van 0,2%-punt. In 2021 en 2022 is er een neerwaarts effect van 0,1%-punt.

(f) Bij de cijfers van kinderen in armoede is rekening gehouden met de alternatieve cpi. De ratio van het aantal kinderen in huishoudens onder de armoedegrens en het totaal aantal kinderen. Het niet-veel-maar-toereikend criterium van het Sociaal en Cultureel Planbureau is als armoedegrens gehanteerd.