10 juni 2025

Consumptiegedrag bij inkomensmeevallers: een analyse van Nederlandse huishoudens

Moet geld rollen? Reactie op onverwacht extra inkomen verschilt tussen Nederlanders

Persbericht

Als Nederlandse huishoudens onverwacht een extra maandinkomen zouden ontvangen, zouden ze daar gemiddeld 34% van uitgeven. Die reactie verschilt echter aanzienlijk tussen Nederlanders: 14% van de huishoudens zou meer dan de helft direct uitgeven, terwijl 18% helemaal niets zou besteden. Dat blijkt uit een studie naar het consumptiegedrag van Nederlandse huishoudens van het Centraal Planbureau (CPB).

Lees het hele persbericht

Het CPB onderzocht in hoeverre Nederlandse huishoudens verschillen in hun reactie van consumptie op een onverwacht extra inkomen. Daarvoor maakte het CPB gebruik van de Household Finance and Consumption Survey (HFCS), een enquête van de Europese Centrale Bank. Respondenten gaven hierin aan welk deel van een onverwacht extra maandinkomen zij zouden besteden in de komende 12 maanden en welk deel zij zouden sparen of gebruiken om schulden af te lossen.

Waar de reactie tussen huishoudens aanzienlijk verschilt, laat de studie ook zien dat de verschillen tussen groepen huishoudens – ingedeeld naar inkomen, vermogen of arbeidsstatus – beperkt zijn. Daaruit blijkt dat waarschijnlijk niet alleen het inkomen, vermogen en arbeidsstatus van huishoudens, maar ook persoonlijke voorkeuren, doelen, verwachtingen en eerdere ervaringen een belangrijke rol hierin spelen.

Er zijn wel kleine verschillen tussen groepen op te merken. Gepensioneerden geven gemiddeld iets meer uit dan werkenden. Huishoudens met weinig liquide middelen (spaargeld) of lage inkomens geven een groter deel van een meevaller uit dan huishoudens met ruime reserves of hogere inkomens. Bij huishoudens met schulden ligt de consumptiereactie juist lager, omdat zij vaker kiezen voor het aflossen van schulden.