16 maart 2015

Centraal Economisch Plan (CEP) 2015

Centraal Economisch Plan 2015 gepubliceerd

Persbericht
CPB rekent alternatieven voor vermogensrendementsheffing door.

Er zijn diverse alternatieven voor de belastingheffing op financieel vermogen (box 3). Momenteel wordt een fictief (forfaitair) rendement van 4% op alle box-3-vermogens belast. Huishoudens met grotere vermogens blijken een (relatief) hoog rendement te kunnen halen doordat hun vermogen voor een groter deel bestaat uit activa met een hoog (langjarig) rendement. Een heffing op het daadwerkelijk vermogensrendement heeft als voordeel dat de belasting meer geheven wordt naar draagkracht en meer stabiliserend werkt voor de economie. Nadeel is dat de opbrengst aanzienlijk minder stabiel is en de uitvoering is ook ingewikkelder. Maar er zijn ook andere alternatieven, zo blijkt uit het Centraal Economisch Plan 2015 (CEP), dat vandaag door het Centraal Planbureau is gepubliceerd.

De kerncijfers uit het CEP werden reeds op donderdag 5 maart jl. gepubliceerd. Nu is ook het gehele boek beschikbaar, waarin  de koopkrachtplaatjes voor 2015 en 2016 in meer detail worden gepresenteerd. Dit jaar neemt de mediane koopkracht met 1,2% toe, dankzij de lage inflatie en dalende pensioenpremies. Werkenden gaan er het meest op vooruit (1,6%). Gepensioneerden gaan er met 0,7% het minst op vooruit, omdat de pensioenen maar beperkt geïndexeerd zijn. In 2016 is er geen mediane toename van de koopkracht. Werkenden gaan er met 0,3% het meest op vooruit, maar gepensioneerden gaan er 1,3% op achteruit. Dat wordt veroorzaakt door de beperkte indexatie van pensioenen en door overheidsbeleid.

In het CEP staat traditiegetrouw een aantal ‘kaders’, waarin kort op een bepaalde vraag of onderwerp wordt ingegaan. Dit keer staan onder meer centraal: de kwantitatieve verruiming door de Europese Centrale Bank, de fan charts die de onzekerheid rond de raming aangeven, de stijgende activaprijzen, de herkapitalisatie van banken, de Nederlandse tekortreductie in internationaal perspectief, en de gasbaten. 

De macro-economische kerngegevens zijn als volgt (Lees ook het persbericht van 5 maart j.l). De economische groei trekt dit jaar aan tot 1,7% en volgend jaar tot 1,8%. De daling van de euro ten opzichte van de dollar en de forse daling van de olieprijzen zijn gunstig voor de Nederlandse economie. Er is sprake van een gestaag herstel, dat vanaf dit jaar ook gedragen wordt door de binnenlandse bestedingen. De werkgelegenheid neemt flink toe, maar de werkloosheid daalt slechts licht naar 7% in 2016. De inflatie blijft laag, in lijn met de Europese prijsontwikkeling. Zowel de consumptie als de bedrijfswinsten en de investeringen krijgen dit jaar per saldo een impuls door de lage inflatie. Het begrotingstekort daalt naar 1,8% dit jaar en 1,2% volgend jaar. Het voor conjunctuur en incidenten gecorrigeerde structurele EMU-saldo is -0,5% bbp in 2015 en  2016. In beide jaren is dit gelijk aan de middellangetermijndoelstelling  (MTO) volgens de Europese begrotingsregels.

Ga direct naar de cijfers.

Lees het bijbehorende persbericht, achtergronddocument 'vermogen box 3', het achtergronddocument 'beoordeling technische veronderstellingen', ga direct naar de kerncijfers of download de Excel-bijlagen hieronder.

Het gestage herstel van de mondiale economie lijkt onder invloed van de lage energieprijzen wat aan kracht te winnen. Dit herstel, in combinatie met de daling van de euro ten opzichte van de dollar, is gunstig voor de Nederlandse economie. De economische groei trekt dit jaar aan tot 1,7% en volgend jaar tot 1,8%. Er is sprake van een gestaag, maar niet van een uitbundig herstel, dat vanaf dit jaar ook gedragen wordt door de binnenlandse bestedingen. De inflatie blijft laag, in lijn met de Europese prijsontwikkeling. Zowel de consumptie als de bedrijfswinsten en de investeringen krijgen dit jaar een impuls door de lage inflatie. Dit jaar verbetert de koopkracht met 1,2%, terwijl volgend jaar de koopkracht ongewijzigd blijft. Werkgelegenheid en arbeidsaanbod groeien beide, waardoor de werkloosheid licht daalt naar 7,0% in 2016. Het overheidstekort daalt naar 1,8% bbp dit jaar en 1,2% bbp volgend jaar. De collectieve uitgaven als percentage van het bbp nemen duidelijk af, vooral de uitgaven aan zorg en sociale zekerheid. Het voor conjunctuur en incidenten gecorrigeerde structurele saldo is -0,5% bbp in 2015 en 2016 en is daarmee gelijk aan de middellangetermijndoelstelling volgens de Europese begrotingsregels.

De onderstaande bijlagen worden ook beschikbaar gesteld als csv-bestanden op de Cijfer-pagina 'Open data'.

Downloads

Open data

Het CPB stelt "Open data" beschikbaar in de vorm van te downloaden databestanden.

Met het beschikbaar stellen van "Open data" starten we met:

16 maart 2015

Beoordeling van technische veronderstellingen over wisselkoersen, olieprijzen en rentes (CEP 2015)

Dit CPB Achtergronddocument presenteert een beoordeling van de technische veronderstellingen voor de raming van vier variabelen: de euro-dollarwisselkoers, de olieprijs, de lange rente in het eurogebied en de korte rente in het eurogebied.
No title

Dit achtergronddocument begeleidt het Centraal Economisch Plan 2015.

De genoemde vier variabelen worden gebruikt als exogenen in ramingen voor de wereldeconomie en ramingen voor de Nederlandse economie.

Eerst presenteren we een kort overzicht van de theorie en van de ramingsmethoden die worden gebruikt in de literatuur en door internationale organisaties. Daarna vergelijken we de gemiddelde voorspelfout van een raming gebaseerd op een ‘dronkenmanswandeling’ (Engels: random walk) met die gebaseerd op futures of swap-prijzen. Wij voeren deze analyse uit op historische data en berekenen de voorspelfouten één tot acht kwartalen vooruit. We onderzoeken ook of het van belang is om de observatie van de laatste dag voorafgaand aan de ramingen te nemen, in plaats van de gemiddelde observatie over de voorafgaande week, twee weken, maand of het voorafgaande kwartaal.

Tot slot verantwoorden we onze toekomstige ramingsmethode waartoe we op basis van drie criteria hebben besloten: ramingsnauwkeurigheid, interne consistentie en uitvoerbaarheid en aansluiting bij de literatuur en de internationale praktijk

Auteurs

Jasper Lukkezen
Ona Ciocyte
Douwe Kingma
Cindy Biesenbeek
Yanqun Zhang
16 maart 2015

Het financieel vermogen in box-3: verdeling en belasting

In dit CPB Achtergronddocument wordt informatie over de belasting op en de verdeling van het vermogen in box 3 (zie ook Centraal Economisch Plan (CEP) 2015 hoofdstuk 1.2) gepresenteerd.
No title

Lees het Centraal Economisch Plan 2015.

Allereerst bespreekt paragraaf 2 een aantal aanvullende analyses over de ongelijkheid van vermogens en belastingdruk in box 3. Vervolgens worden verschillende varianten voor het belasten van (het rendement op) financiële vermogens uitgewerkt in paragraaf 3. Tot slot worden in paragraaf 4 de aannames die bij het uitgevoerde onderzoek zijn gebruikt nader toegelicht. Hierbij worden de gebruikte (micro)data besproken, alsmede de koppelingen tussen verschillende bestanden die daarbij plaats hebben gevonden. Ook wordt de kwantificering van een aantal variabelen die van belang zijn voor de gepresenteerde scenario’s besproken.

Auteurs

Erik Floor
Stefan Groot
5 maart 2015

Kortetermijnraming maart 2015

De economische groei trekt dit jaar aan tot 1,7% en volgend jaar tot 1,8%. De daling van de euro ten opzichte van de dollar en de forse daling van de olieprijzen zijn gunstig voor de Nederlandse economie. Er is sprake van een gestaag herstel, dat vanaf dit jaar ook gedragen wordt door de binnenlandse bestedingen.

Conclusies

Lees het bijbehorende persbericht, het Centraal Economisch Plan 2015, CPB Achtergronddocument 'Vermogen box 3' en het CPB Achtergronddocument 'Beoordeling technische veronderstellingen'.

Fan charts en Open data

Lees het CPB Achtergronddocument, bekijk de fan charts en bekijk Open data (csv).

Kerngegevenstabel 2013-2016, 5 maart 2015

Internationale economie
  2013 2014 2015 2016
Relevant wereldhandelsvolume
goederen en diensten (%)

2,5

2,4

4,3

4,9

Concurrentenprijs (goederen
en diensten, exclusief
grond- en brandstoffen (%)

-2,4

-0,9

8,2

1,5

Olieprijs (Brent, niveau
in dollars per vat)

108,7

99,0

53,4

62,1

Eurokoers (dollar per euro)

1,33

1,33

1,13

1,13

Lange rente Nederland
(niveau in %)

2,0

1,5

0,5

0,5

Volume bbp en bestedingen
  2013 2014 2015 2016
Bruto binnenlands product
(bbp, economische groei, %)

-0,7

0,8

1,7

1,8

Consumptie huishoudens (%)

-1,6

0,1

1,5

1,7

Consumptie overheid (%)

-0,3

-0,1

0,2

0,1

Investeringen
(inclusief voorraden, %)

-5,3

1,5

3,8

4,5

Uitvoer van goederen
en diensten (%)

2,0

4,0

4,6

4,8

Invoer van goederen
en diensten (%)

0,8

3,8

4,9

5,3

Prijzen, lonen en koopkracht (toelichting/begrippen)
  2013 2014 2015 2016
Prijs bruto binnenlands
product (%)

1,1

1,0

1,0

0,8

Uitvoerprijs goederen en
diensten (exlusief energie, %)

0,3

-0,2

1,3

1,3

Prijs goedereninvoer (%)

-1,5

-3,0

-5,2

3,1

Inflatie (geharmoniseerde
consumentenprijsindex, hicp, %)

2,6

0,3

-0,1

0,9

Contractloon marktsector (%)

1,2

1,1

1,1

1,4

Koopkracht, statisch,
mediaan, alle huishoudens (%)

-1,3

1,4

1,2

0,0

Arbeidsmarkt
  2013 2014 2015 2016
Beroepsbevolking (%)

0,8

-0,5

0,9

0,9

Werkzame beroepsbevolking (%)

-0,8

-0,6

1,1

1,1

Werkloze beroepsbevolking
(in duizend personen)

647

656

645

635

Werkloze beroepsbevolking
(niveau in % beroepsbevolking)

7,3

7,4

7,2

7,0

Marktsector (toelichting/begrippen)
  2013 2014 2015 2016
Productie (%)

-1,0

1,9

2,3

2,6

Arbeidsproductiviteit
(per arbeidsjaar, %)

0,4

1,5

1,1

1,3

Werkgelegenheid
(in arbeidsjaren, %)

-1,5

0,4

1,2

1,3

Loonvoet (%)

2,6

2,0

0,5

2,4

Arbeidsinkomensquote
(niveau in %)

81,4

80,4

78,2

78,4

Overig
  2013 2014 2015 2016
Individuele spaarquote (niveau
in % beschikbaar inkomen)

0,6

2,5

3,1

1,9

Saldo lopende rekening
(niveau in % bbp)

8,5

9,6

10,0

9,5

Collectieve sector (toelichting/begrippen)
  2013 2014 2015 2016
EMU-saldo (% bbp)

-2,3

-2,6

-1,8

-1,2

EMU-schuld (ultimo jaar, % bbp)

68,6

69,0

68,8

67,8

Collectieve lasten (% bbp)

37,2

37,9

37,6

38,1

Aanvullende kerngegevens 2013-2016

Investeringen en uitvoer
  2013 2014 2015 2016
Bruto investeringen
bedrijvensector
(exclusief woningen %)

-2,5

1,4

5,3

5,8

Investeringen bedrijven
in woningen (%)

-9,2

4,3

3,6

2,9

Uitvoer van binnenslands
gepoduceerde goederen
(exclusief energie, %)

0,3

4,2

5,4

5,6

Wederuitvoer goederen
(exclusief energie, %)

1,5

5,6

6,0

5,8

Prijzen,overheid en cpi (toelichting/begrippen)
  2013 2014 2015 2016
Nationale consumenten
prijsindex (cpi, %)

2,5

1,0

0,4

1,2

Afgeleide nationale
consumentenprijsindex (cpi, %)

1,3

0,6

0,3

1,1

Loonvoet sector overheid (%)

0,6

2,6

0,6

2,3

Prijs overheidsconsumptie,
beloning werknemers (%)

-0,1

2,5

0,3

2,0

Prijs overheidsconsumptie,
netto materieel (imoc, %)

0,2

0,9

0,3

1,0

Prijs intermediair verbruik (%)

0,3

0,5

1,1

1,4

Prijs bruto overheids-
investeringen (iboi, %)

0,4

0,3

0,4

0,5

Prijs nationale bestedingen (%)

1,0

0,9

0,1

1,2

Prijs toegevoegde waarde
marktsector (%)

0,1

1,1

1,3

0,9

Diverse kerngegevens (in niveaus) (toelichting/begrippen)
  2013 2014 2015 2016
Bruto binnenlands product
(bbp, in miljarden euro's)

642,9

654,5

672,1

690,1

Bevolking
(in duizenden personen)

16804

16864

16935

17010

Beroepsbevolking
(in duizenden personen)

8913

8871

8955

9035

Werkloze beroepsbevolking
nationale definitie
(in duizenden personen)

656

657

645

635

Werkloze beroepsbevolking
nationale definitie (niveau,
% beroepsbevolking)

8,3

8,3

8,1

7,9

Bruto modaal inkomen
(euro)

34500

35000

35500

36500

In de cijfers is de CBS-revisie Nationale Rekeningen 2010 verwerkt.

Zowel de loonvoet marktsector, de arbeidsinkomensquote, als de individuele spaarquote is vanaf 2014 opwaarts vertekend vanwege de maatregel waarin het gebruik van stamrecht-bv's wordt beperkt. Ontslagvergoedingen worden direct aan de betrokkenen uitbetaald, in plaats van dat deze in een bv worden ondergebracht. Ontslagvergoedingen worden sinds de revisie geboekt als sociale lasten van werkgevers. De maatregel betekent een eenmalige boekhoudkundige stijging van de sociale lasten in 2014, wat een opwaarts effect heeft op de loonvoetontwikkeling in de marktsector van ruim 0,5%-punt.

Op 26 februari 2015 heeft het CBS nieuwe cijfers over de beroepsbevolking, nationale definitie, naar buiten gebracht. Het CPB kon deze cijfers niet meer in de berekeningen meenemen.

De revisie van de Enquête Beroepsbevolking leidt tot een hogere werkloosheid (47.000 in 2013) en een lagere werkzame beroepsbevolking (min 80.000 in 2013). Daardoor stijgt het werkloosheidspercentage met 0,6%-punt. In andere jaren zijn vergelijkbare verschillen.

naar boven 

Economische groei in Nederland, 2008-2016

Deze grafiek toont de groei van het Bruto Binnenlands Product in Nederland van 2008 t/m 2016

naar boven